Tuesday, November 2, 2010

Час улаан сарнай


Энэ орой. Аадар борооны дараах зэвгэр саарал орой. Орон гэртээ хоргодсон хүмүүс бүгд гэрээсээ цухуйж чийгний амтлаг үнэрийг шунахайран сорж, өөрсөддөө таарсан бяцхан шар цув, усны гуталтай жаалууд шалбааг туучин тоглож. Тэдний жижигхэн хөлөнд өртсөн тогтоол ус шал шалхийн дуугарна. Шалбаагны устай хамт бодол минь цүл пүлхийн уймран үсчинэ. Дурлал минь бороо байж, одоо харин хүний хөлд үрэгдсэн шавар шавхай болж...


-Тэр орой. Зүсэр борооны дараах солонго татсан улбар орой байсан. Тэнгэрийн хаяан дахь одой морьд хэлбэртэй сэмжин ягаан үүлсийг ажиглангаа эгээ л тэнгисийн ус шиг гүн цэнхэрхэн цөөрмийн алаг эрээн загаснуудыг хооллож. Оюу ногоон зүлгэн дээр дэлгэсэн шав шар бүтээлэг. Голт борын цэцэг шиг хөх-ягаан даашинзтай би. Хамран дээр суусан алтлаг эрвээхийтэй хөөцөлдөж. Бүлээн гар хацрыг минь илбэхэд эргээд хартал час улаан!!!


Дулаахан зуны орой. Даашинз нэвт норсон ч дагжин чичрээгүй, учир нь бүлээн салхитай байсан. Харин гар хөндүүрлэнэ. Харвал цус дусах. Тас атгасан гарт минь цагтаа час улаан байсан хатсан сарнай. Дэлбээ бүртээ өнгө үзэмж агуулсан, тансаг гоо сайхнаа гайхуулж асан сарнай цэцэг байсан гэхэд итгэмгүй хорчийсон бор мөчир, үзүүрт нь хэдэн үрчгэр шар дэлбээ. Харин өргөс нь байнаа, байх байхдаа анх ямар байсан бүр яг хэвээрээ шүү! Дуу алдан тосч авсан сайхан цэцгийн өргөс часхийтэл хатгахад өвдөж цочсондоо дуу алдсансан. Одоо бол цочроо арилжээ. Хуучин сарнай байсан одоо бол үзүүртээ хатсан шар дэлбээтэй бор мөчрийг атгах тусам өргөс нь гүн зоогдох. Аажуухан дуслах цус л гундсан дэлбээг будна. Үгүй би хаяхгүй, үлдсэн ганц зүйл юм чинь түүнээс...


- Гоо сайхан. Тэр ч, би ч, амьдрал тэр чигээрээ дэндүү үзэсгэлэнтэй. Тоолж барамгүй олон өнгөтэй. Бүх юм болдог бүтдэг хорвоо. Буруу зүйл бурууддаггүй ертөнц. Юунаас ч татгалзаж чадамгүй үедээ дурлал гэдэг гашуун бус нялуун дарснаас хүртсэн. Толгой эргэсэн. Удирдлагаа алдсан. Залуу халуун. Хэзээ ч газар гишгэж үзээгүй үе. Нүд нээлттэй мөрт сохор цаг. Уурласан ч гомдсон ч инээдэг хором. Зүрхний цохилтоо чагнаж, зүгээр л дүрийг чинь төсөөлж догдлох мөч...


Одоо. Хорвоо дэлхий тэр чигтээ гундмал завсрын өнгөтэй. Бор, саарал, хүрэн, шаргал, бараан, цэгээн тэгээд бас хар цагаан. Бүгд буруу, бүгд гунигтай, бас өмхий. Ганган хүүхний уруулын будаг, гүйцэд боловсорсон бөөрөлзгөнө, гудамжаар сүлжилдэх таксинууд ч бүгд бүдэгхэн өнгөтэй. Бүдэг энэ ертөнцөд ганцхан тод өнгө бий. Улаан. Гэхдээ чиний цэцэг биш, тэр хамгийн бараан нь. Энэ ертөнцөд миний цус л зөвхөн час улаан.


-Бүлээн гараар хацар илсэн. Эргээд хартал чи час улаан сарнай атгачихсан зогсож байсан. Өнгө нь хорвоогийн бүх өнгийг уусгахаар тод. Үнэр нь хамгийн сайхан сүрчигийг ч дарахаар хурц. Эргүүлгэнд нь бодол төөрмөөр гүнзгий. Дэлбээлж гүйцсэн улаан сарнайг хамгийн сайхан цэцэг юм байна гэж тэгэхэд би бодсонсон. Сайхан үзэмжинд нь татагдаад шүүрэн авахад сарнайн өргөс хатгаж. Цочсон би дуу алдаж. Харин цус дусалж амжаагүй. Чи хурууг амандаа хийн цусыг сорсон. Тэр үед би дусал цусаа харсан бол хорвоо дээр сарнай цэцгээс гүн улаан өнгө байдаг гэдгийг мэдэх байсан...


Өнөөдөр миний хуруунаас дуссан цусыг сорох хүн байхгүй. Чи байхгүй. Байгаагүй юм шиг л байхгүй болсон. Мөр чинь бүдгэрч, үнэр чинь арилж, дүр чинь хоосорч, хайр чинь замхарчээ. Час улаан сарнайн өнгө, үнэр, сүр жавхаа бүгд арилж. Харин өргөс л яг хэвээрээ. Анх хатгаж байсан тэр л иртэйгээ. Чиний сэтгэл дундарч хүсэл унтарсан ч зүрхэнд үлдээсэн өргөс чинь байсаар. Байх ч болно. Бас цусыг минь сорсоор...


- “Ямар үзэсгэлэнтэй юм бэ? Харамсалтай нь өргөстэй юм” гэж би хэлсэн. “Бидний хайр яг үүн шиг үзэсгэлэнтэй” гэж чи хариулсан. Харин тэгэхдээ өргөсний тухайд дурсаагүй. Бид хоёрын дурлал үнэхээр л тэр час улаан сарнай шиг байсан. Өнгө тансаг, үзэмж төгөлдөр. Толгой эргэж, тархи мансуурам анхилуун. Гэхдээ бас хэсэгхэн зуурын дараа сайхан бүхэн нь хагдрах нь ч үнэн байсан. Үнэт чанараа бүгдийг нь гээж нүцгэн үнэнээ харуулах атал өргөсөө ихэмсгээр сэрийлгэх энэ хатсан сарнай. Залуу халуун насандаа талимааран гунхаж, олон эрсийн омог бахдлыг бадрааж явсан гоо бүсгүй, үүдэн шүдгүй болтлоо өтлөсөн мөрт үрчгэр нүүрэндээ баймгүй бардам зан гаргах шиг хатсан бор мөчир - цагтаа час улаан сарнай. Амь насаа ч харамлахгүй гэж амлаж явсан чиний дурлал шиг, мөнхөд бадамлах нар гэж андуурч явсан ч удалгүй унтарч бөхсөн лааны гэрэл – цагтаа час улаан сарнай..


Яг л залуу нас, хуурамч дурлал шиг нас богино үзэмж төгөлдөр час улаан сарнай...


Thursday, July 22, 2010

Уучилж чадахгүй


“-Муу усан толгойтой эргүү тэнэг! Ямар гавъяа байгуулсан гэж ичих ч үгүй өөдөөс дүрлийтлээ ширтэнэ вэ? Чамаас ханхлах сархадын үнэрийг, хүзүүнд дээр чинь тамгалсан улаан уруулын будагны мөрийг, чиний урд шөнө хийсэн нүглийг Номхон далайн ус ширгэтэл угаавч арилахгүй биз. Хараал идмэр чинь салтаандаа унжсан эдээ ч захирч чадаагүй байж бас өөрийгөө эр хүн гэж нэрлэнэ?

-Тэгвэл би чамд хүн амьтан хоёр юугаараа ялгардаг талаар хөнгөхөөн тайлбарлаад өгье. Хүн гэдэг амьтан ухамсраараа бусад адгууснаас ялгардаг юм. Хонь хонин сүрэг дотроо түүртэх зүйлгүй хорголоо гаргадаг бол хүн бусад хүмүүсийн дэргэд бие засдаггүй юм. Идэш тэжээлгүй гахай амь гарахын төлөө тооройгоо барьж иддэг бол хүн үрдээ эцсийн дусал ус, үмх талхаа өгөөд өөрөө өлбөрч үхэж чадна. Золбин ноход гадаа гудамжинд хаа сайгүй, адил төрлийн ямар ч амьтантай “үр удмаа үлдээх амин чухал үйл хэргээ” хийдэг бол хүмүүс байнгын хостой, түүнтэйгээ зөвхөн хоёулаа үлдэх үе хүртэл тэвчинэ. “Хүүхэд үйлдвэрлэхийг” тэсгэлгүй их хүсэж байсан ч шүү дээ! Хүнийг адгууснаас ялгадаг бас нэгэн гол хүчин зүйл бол мэдрэмж, сэтгэл хөдлөл тэр дундаа хайр. Хэрэв хайр үгүйсэн бол бид ноход шиг хаа сайгүй биш юмаа гэхэд хэнтэй ч хамаагүй “үр удмаа үлдээх ариун үйл” үйлдэх байсан биз. Гэхдээ амьтдад хүртэл орооны үе гэж байдаг юм шүү! Тэгж бодохоор өөрийгөө хүн гэж нэрлэсэн чамаас хувь илүү байгаа биз?

-Хүнээс гадна сонгосон нэг л хостойгоо бүх насаараа амьдардаг цөөхөн хэдэн зүйлийн амьтан бий. Гэхдээ тэд хүн шиг хайр сэтгэлээр холбогддог үгүйг би мэдэхгүй. Ямартаа ч насан туршаа сонгосон хостойгоо амьдрах үест гэр бүл үүснэ. Гэр бүлээр амьдардаг амьтад үр төлөө гишгэдэггүй. Яг л хүн шиг. Харин хүн гэр бүлээ төмөр тор, сараалжин гинжээр биш итгэлээр тогтооно. Гэтэл гэр бүлээ үгүй хийх зүйлийг чи өөрөө хийчихлээ. Нэгэнт итгэл эвдсэн бол чи төмөр тор, сараалжин гинжээр хүлэвч гэр бүлээ тогтоож үл дийлнэ. Бүх тоосгыг нь нэг нэгээр өрж босгосон цамхаг, хана хэрмийнхээ суурийг чи өөрөө цуулчихлаа. Адгуус зангаа чи ганцхан удаа тэвчсэнсэн бол, хоёр хөлнийхөө хооронд байрлах тэр эрхтэнээ нэг л удаа захирч чадсансан бол, архины халуунд толгойгоо мэдүүлэхээс нэг л өдөр болгоомжилсон бол та хоёрын босгосон цамхаг хичнээн удаан оршин тогтнож түүх өгүүлэх байсныг хэн ч үл мэднэ. Одоо харин хог новш, халгай шарилжаар дүүрсэн балгас л чамд үлдэх нь энэ.

-Уг нь чи үүнийг хүсээгүй тийм үү? Юугаар ч дутаагүй, дутаагаагүй дүүрэн сайхан амьдрал байсан. Хэрвээ санаснаар болдогсон бол чи хайр сэтгэлээ хадгалж үлдэх байсан, би мэднээ. Бид бие биедээ хайртай байсан. Тэр зүгээр л нэг шохоорхол биш жинхэнэ хайр байсан. Яг л нэг нэгэндээ зориулж төрсөн болохоор хамт байх тэр үеийг би үгээр илэрхийлж ч чаддаггүй байв. Бид аз жаргалтай байсан. Нүдээ цавчаад нээх бүртээ бие биенийхээ дүрийг хайна гэж, ямар ч хүнд хэцүү зовлон тулгарсан хамт түшээд туулна гэж, өөр хэн нэгнийг өвөртөө багтаах бүү хэл нүдээрээ ч сонжихгүй гэж ам тангаргаа өгсөн, тэгээд энэ амлалт эцсийн амьсгалаа автал үргэлжилнэ гэж бодсон. Гэтэл чиний адгуусан тачаалдаа мунхарч ядам хуруунаасаа бөгжөө мултлан хармаалсан энэ шөнө хүртэл үргэлжлэх хувьтай байж. Дүүрчихсэн амьтан.

-Урд шөнө өвөрт чинь хөлөрсөн бүсгүй, тэр сайхан бүсгүй. Гэхдээ чи түүний нэрийг ч мэдэхгүй, мэдээд ч ямар ч ашиггүй. Тэр ахин хэрэг болохгүй гэдгийг чи өөрөө ч мэдэж байгаа. Тэр чамд агшин зуурын ужид цэнгэл бэлэглэсэн ч насан туршийн зовлон чирч ирсэн. Тэр бол бусдын адил нэгэн, ердөө л хэн нэгэн. Цор ганц биш. Цор ганцдаа чи хайртай. Өөр хэн ч хэзээ ч чамд тэр хайрыг мэдрүүлж чадахгүй. Цор ганц чинь биш болохоор тэр. Хэдийгээр хуруунд чинь хайрын баталгаа байгаагүй ч зүрхэнд чинь бол байсаан. Дүр төрх нь хэзээ ч мартагдашгүй. Ямар ч тэнгэрлиг гоо үзэсгэлэнгээр орлуулашгүй. Өөр эмэгтэй цээжийг чинь дэрлээд хэвтэхэд бурхны өмнө амласан амлалтаа санаад дотор чинь харанхуйлаа биз дээ? Энгэрийн халаасаа байн байн тэмтэрч бэлзэгээ шалгасан. Тэгээд хуримын гивлүүрээ нэвтлэн цоо ширтэх харцыг зүүдлээд цочиж сэрсэн. Юу хийчихэв ээ гэж шаналаад шөнөжин цурам хийгээгүй. Гэхдээ хийсэн л бол хийсэн. Үүнийг өөрчлөх арга энэ хорвоо дээр одоохондоо үгүй. Зүй нь үйлдсэнийхээ дараа биш өмнө нь бодмоор.

-Уучилж чадахгүй. Битгий над руу ингэж хар. Гөлгөн нүд гаргасан ч ялгаагүй. Үгүй, яагаад ч чадахгүй нь. Энэ хорвоо дээрх бүх хүнээс илүүтэйгээр хайрладаг ч үнэхээр чадахгүй нь. Царайг чинь харах бүртээ юу хийж явсан тэр шөнийг чинь төсөөлж дотор муухайрах биз. Бүх ураг садан, найз нөхөд танил дотныхоо хүмүүсийн өмнө амласнаа биелүүлж чадаагүйгээс хойш ахиж алдаж эндэхгүй гэж амлаад ч яах юм? Үр хүүхдүүддээ бодооч ий? Нэрийг нь ч үл мэдэх гоо бүсгүйн нүцгэн биеийг тэврэх үедээ тэднийг мартчихсан байв уу? Арчаагүй адгийн шаар юм даа чи.

-Гэр бүлээ яаж ийж байгаад хадгалж үлдсэн ч бид хэзээ ч урдных шигээ амьдарч чадахгүй гэдгийг чи ойлгож байна уу? Бузар царайг чинь харах бүртээ би инээмсэглэсэн ч дотроо зэмлэн буруушаах болно. Ахиж хэзээ ч итгэж чадахгүй. Итгэл үгүй гэр бүлд инээд хөөр, халуун дулаан уур амьсгал яаж байх юм бэ? Тэр нэгэн шөнө хийсэн зүйлийн чинь төлөө би чамайг эцсийн амьсгаагаа хураах хүртлээ үзэн ядаж, буруутгаж амьдрах болно. Чиний хийсэн гэм нүглийг би хэзээ ч уучилж чадахгүй. Хэзээ ч!!! Чи ойлгож байна уу? Хэзээ ч...

-Би цаашаа аль замаар алхах ёстой, ямар шийдвэр гаргахаа мэдэхгүй байна. Гэхдээ би аль ч замыг сонгосон чи үхэн үхтлээ нуруун дээрээ асар том булуу тээж амьдрана гэсэн үг. Тэр нэг үдэш сар гурав харагдтал согтсон ч ядам хурууны бэлзэг байрнаасаа хөдлөлгүй гялтганаж асан бол чиний амьдрал хувь заяа хичнээн өөр байх байсныг бодохоор харамсалтай. Бүр дэндүү харамсалтай. Гэвч яая гэхэв үүрдийн сэтгэлийн зовлон, буруушаалт зэмлэлийг чи өөрөө л сонгосон хойно. Жаргал даагаагүйн зовлонгоо үүрэхэд бие болоод сэтгэлээ бэлд дээ. Тун удахгүй хамгийн хүнд мөч ирэх болно. Амжилт хүсье, азгүй амьтан минь”

Аль түрүүн шүршүүрт орчихоод нойтон биеэ урамгүйхэн арчин зогсох залуу шүдний оо үсэрч халтартсан толинд тусах дүрсэндээ ингэж хэлчихээд шалаар дүүрэн тарсан хувцаснуудаа нэг нэгээр нь цуглуулав. Нэрийг нь үл мэдэх бүсгүйн чихэрлэг нялуун сүрчигний үнэр, уруулын будагны толбо үлдчихвий гэсэн шиг арьсаа зулгартал үрдсэнээс болоод энд тэндээ улаан эрээн болжээ. Бүх хувцсаа ном журмынх нь дагуу цэвэрхэн өмссөний дараа энгэрийн хармаанаасаа хуримын алтан бөгжөө гарган ирж ядам хуруундаа зүүгээд нандигнан илбэв. Орон дээр нимгэн даавуунаас өөр зүйлээр өөгүй сайхан биеэ халхлалгүй нойрсож буй үзэсгэлэнт бүсгүй рүү ч нүдний булангаар харсангүй. Түүнийг бөөн хараал зүхэл эс бөгөөс чимээгүйхэн зэмлэх харц, гомдлын нулимс гээд эр хүний хамгийн том шаналлууд хүлээж байгаа ч тэр гэргий хүүхэд рүүгээ, гэр рүүгээ яарч байлаа.

О.Аврора

Sunday, July 18, 2010

Юу ч асуулгүй инээгээд угтана


-Тэр минь надаас яваад хичнээн ч хугацаа өнгөрсөн юм бэ дээ? Мэдэхгүй. Зүрхэнд минь он цагийн, хүлээлтийн гүн урчлээсүүд суусаар л... Намайг гаднаас хараад сэтгэл дотор минь нуугдаж буй тэр их зовлон шаналалыг мэдэх аргагүй. Би инээж хөхрөөд дуу аялж цэцэгсээ тариад л, хийдэг бүхнээ хийгээд энгийн амьдралаараа амьдарсаар. Гэрийхэн маань ч надад хичнээн хэцүү байгааг анзаардаггүй. Бүтэн өдөржин дотроо шаналан гаднаа хүчээр инээж явдаг ч, орой болоход хөнжилдөө шургаад түүнийхээ хөлсний үнэр шингэсэн цамцыг тэвэрч ганцаардлаасаа болоод нүдээ хавдтал уйлна даа. Харин маргааш нь ахиад л там шиг өдөр эхлэнэ. Энэ өдрүүдийн тоо алдарчээ.

Толгойгоор дүүрэн эргэлзээ. Хайрт минь буцаж ирэхгүй тэр чигтээ явчихсан бол яана гэсэн айдас намайг эзэмддэг. Тэгээд “Үгүй ээ, тэр минь буцаж ирэх байлгүй дээ, үгүй бүр заавал ирнэ” гэж өөртөө итгүүлнэ. Тэгээд өөртэйгөө ярилцана. Үдэш бүр өөртөө зориулан давтан хэлдэг эдгээр үгсээ тэр эгээтэй л Библийн судар уншиж байгаа мэт цээжээр хэлдэг болжээ.

-Хэрвээ тэр минь эргээд ирэх юм бол би юу ч асуулгүй инээмсэглэл цацруулан угтана. Тэгээд түүнийгээ тэвэрч зогсоод духан дээрээ үнсүүлнэ. Хэрвээ над дээр буцаад ирэх л юм бол би уйлж унжихгүй, хаагуур юу хийж явсныг нь ч шалгаахгүй зүгээр л уруул дээр нь удаан гэгч нь үнсээд гарыг нь атгана. Буцаад ирэхэд нь би ахиж алга болохгүй гэж амлахыг шаардахгүй, байхгүйд нь хичнээн уйлж шаналснаа ч хэлэхгүй. Би бүгдийг нь залгичихна. Тэгээд л хайр шингээсэн харцаар тэрнийгээ энхрийлэн хараад инээмсэглэнэ.

Буцаад ирэхэд нь би нэхсэн ороолтоо зүүж өгнө, гэхдээ байнга зүү гэж шахахгүй. Эргээд ирэхэд нь би түүндээ ямар нэг хариуцлага үүрүүлэхгүй. Би тэрнээсээ юу ч шаардахгүй, хариу нэхэхгүйгээр зүгээр л хайрлана. Яг урьдынх шигээ би чадах бүх зүйлээ түүний төлөө хийж, байгаа бүгдээ зориулна. Алс ирээдүйн тухай ч би дурсахгүй, өнөөдрөөрөө л сэтгэл ханана. Би тэрэндээ хичнээн хайртай ч, ахиж түүндээ би чамд хайртай гэж хэлж сэтгэлийг нь өвтгөхгүй. Хэлээрээ биш хийж байгаа үйлдлээрээ би түүнд мэдрүүлнэ. Буцаад над дээр ирснийхээ дараа хичнээн муухай аашилж байсан ч би түүнийг зэмлэхгүй. Бүх бурууг өөр дээрээ хүлээнэ.

Гараа гаргаад сэтгэлээ шингээн хоол хийж өгнө. Баярлалаа гэж хэлэхгүй байсан ч би гомдохгүй. Би бусад бүсгүйчүүд шиг халамж хүсч, үглэж, яншиж, уйлж, уурлаж, орилж, хорьж цагдаж элдэв янзын ааш гаргахгүй. Түүнийг өөрөөсөө түлхэх өчүүхэн зүйл ч хийхгүй. Хэрвээ би түүнийг эргээд ирвэл ганц л болзол тавина, энэ нь надаар хайрлуулах. Тэр над дээр эргэж ирдэг л юм бол түүнээс шалтгаалах бүх зүйл дууссан гэсэн үг. Харин үлдсэнийг нь би өөрөө хийнэ. Хичнээн хэцүү байсан ч, сэтгэл дотор минь нулимсаар үерлэвч би нэг ч дуслыг цалгиулалгүй тэвчинэ. Тэгээд ганцаараа үлдэх үедээ ханатлаа уйлаад тайвширчихна.

Өөртөө хайргүй хүнтэй хамт байх хэцүү ч, би тэснэ тэвчинэ. Бас чадна. Түүнийг намайг хайрлахгүй байхын аргагүй болтол нь хайрлана. Үргэлж тайван, үргэлж хүлээцтэй, үргэлж инээмсэглэж, үргэлж түүнийхээ талд байж, сэтгэлд нь гүнээс гүн шигдэнэ. Тэгээд тэр миний хайр халамжинд хүссэн хүсээгүй дасч, миний хажууд байхдаа л амар амгаланг мэдэрдэг болно. Учир нь би тэрнээс өнгөрсөн одоо ирээдүйн түм буман асуудлыг асууж шалгаадаггүй, заавал дэргэдээ уяатай юм шиг хамт байхыг шаарддаггүй, хайр нэхэж зовоодоггүй, хариуцлага нэмж ядраадаггүй мөртлөө хамгийн ихээр ойлгож, дэмждэг хайрладаг итгэлтэй хүн нь байх болно. Надаас өөр ямар ч эмэгтэй түүнд ингэж хандахгүй, над шиг эмэгтэй хэзээ ч ахиж таарахгүй гэдгийг тэр аяндаа ухаарах болно.

Зарим нэгний төсөөлж ч чадахгүй их хайраар хүн бүр түүнд атаархтал нь өчүүхэн ч хариу шаардалгүй хайрлаж, эрхлүүлнэ. Зүрхнийх нь шархыг бага багаар анагааж, урдны бүгдийг аажуухнаар ой тойноос бүрмөсөн арчиж хаяна. Цаг хугацаа хангалттай байвал илүү сайхан дурсамжуудаар түүнийхээ зүрхийг нөхнө. Бүр намайг өөрийн эрхгүй хайрлатал нь, хайрлаж суртал нь зааж өгөх болно. Дэндүү ариун, дэндүү үнэнч сэтгэлээрээ мөсөн зүрхийг ч уярч хайлтал хайрлана. Голын ус он жилийн уртад чулууг мөлийлгөдөг шиг би түүнийхээ сэтгэлд өөрийн гэсэн оронзайг үүсгээд алгуурхнаар тэр оронзайгаа томсгоно.

Би хүнд байдаг бүх л тэвчээрийг гаргаж, тууштайгаар хайрласан цагт, хэзээ нэгэн өдөр тэр миний нүдрүү эгцлэн ширтэж байгаад “Би чамдаа хайртай” гэж чин сэтгэлээсээ хэлэх өдөр ирж л таараа. Тэр үед харин миний хайрлуулах ээлж ирэх болно. Хэрвээ, хэрвээ тэр хүн эргээд ирэх л юм бол хайртай гэдэг үгийг хоёр чихээрээ сонсох энэ өдөр заавал ирэх болно... Хэрвээ тэр минь надад эргээд ирвэл би юу ч асуулгүй инээгээд угтана. Тэгээд надаар хайрлуулах нэг л болзлоо тавина...

Түүнийг үдшийн залбирлын оронд хэлэх болсоор удсан амны уншлагаа давтан үглэж байтал өрөөний хаалга зөөлөн чихран онгойж аяга ногоон цай, шахмал эм барьсан залуухан хүдэр чийрэг сайхан эр орж ирэв. Үзэсгэлэнт эр түүн рүү хайр энхрийлэл шингэсэн харцаар ширтээд халамжтай зөөлөн хоолойгоор:

-“ Эмээ минь нойрны эмээ уух цаг боллоо. Та намайг ухаан орсон цагаас л орой болгон хэзээ ч ирэхгүй хэн нэгнийг хүлээж шаналсаар ирсэн шүү дээ. Залуу халуун насандаа ирээгүй юм, одоо ч ирэхээсээ өнгөрөө биз дээ? Тэр хүн чинь аль нэг айлын мухарт таныг энэ хорвоо дээр байдаг гэдгийг ч санахгүй, ач гуч нарынхаа дунд суугаа биз ээ. Эс бөгөөс хотын захын оршуулгын газрын чулуун хөшөөн дор үүрд хэвтэж байж ч магад. Та минь нэг насаараа ингэж тарчиллаа, одоо үлдсэн жаахан хугацаагаа ч бас л ингэж үрэх юм гэж үү? Үр ач бид нараараа тойруулаад өнөөдөртөө сэтгэл ханаад сайхан амьдар л даа?” хэлэв.

Ач хүүгийнхээ сарвайсан эмийг залгиад цайгаа оочлох үед турьхан эмгэний нүдийг гомдол тунирхлын нулимс бүрхэж амандаа ийн бувтнана.

-“Тэр минь ирнэ ээ, би мэдэж байна. Тэгээд та нарын бүгдийнх нь буруу байсныг батална, тэр надад хайртай гэдгээ ухаарсан даруйдаа эргэж ирнэ. Би харин юу ч асуулгүй инээмсэглээд угтана...”

Эмгэний нүүрэнд л он цагийн, хүлээлтийн гүн үрчлээс суусан болохоос зүрх нь ширхэг ч хуниасгүй толигор хэвээрээ ажээ...

О.Агиймаа

Saturday, July 17, 2010

Зүгээр нэг даашинз биш байгаасай


Роза нэгэн залууд өөрийгөө хянах чадваргүй болтол сэтгэл алдарчээ. Тэр урд нь хэн нэгэнд ингэж солиортлоо дурлаж байсангүй. Зөвхөн түүний төлөө зүрхээ сугалж гаргаад гоёмсог хайрцаганд хийж чамин туузаар ороогоод бэлэглэхэд ч бэлэн. Түүний эмэгтэй хүний нэр төр, бардам зан ч шалдаа буужээ. Залууг өөрийн болгохын төлөө тэр юуг ч золиослоход бэлхэн байлаа. Амь амьдралаа хүртэл шүү! Гэхдээ Роза түүнд биш өөртөө эргэлзэн шаналж сууна…

Роза эмэгтэй хүн л юм болохоор дэлгүүр хэсч худалдаа хийх их дуртай. Хадаасан өсгийт дээр хөлөө чилтэл өдөржин гунхах амар биш ч дэлгүүр хэсч хүссэн зүйлээ авах нь түүнийг эрч хүчээр сэлбэдэг. Өвөл болох дөхөж хавар намрын хувцас нимгэдэж эхлэх болсон үед Роза яаралтай шаардлагатай зузаан гутал, үстэй куртка худалдаж авах зорилгоор дэлгүүр явлаа. Харин дэлгүүрт ороод яах гэж ирсэн зорилгоо мартан тод өнгөтэй, хөнгөн намирсан гоёмсог даашинзнуудад л нүдээ унаган амаа ангайн зогсоно. Роза даашинзанд үнэхээр дуртай. Түүний шүүгээнд нилээн хэдэн даашинзны цуглуулга байдаг. Даавуун материалтай даруухан загвартай, торгомсог гоёлын, нэвт гэрэлтдэг секси, урт, богино, мөртэй мөргүй, дэрвэгэр бариу гээд л олон даашинзтай. Найзууд нь даашинзны хэрэг гарвал Розын шүүгээг онгичиход ер нь бол санаанд тохирсон нэг юм олоод л буцдаг.

Харин Роза намаржин, өвөлжин, хаваржин зөвхөн даашинз л худалдаж авдаг. Дэлгүүрийн манеканд өмсгөсөн гоёмсог даашинзыг худалдаад авчихвал туйлын зорилго нь ханах мэт, тэр даашинзаа өмсөөд гудамжаар явахад хамгийн үзэсгэлэнтэй, өөртөө итгэлтэй бардам байх юм шиг санагдана. Тэгээд л таалагдсан даашинзаа авах гэж бүсээ чангалж хоолоо сойж эхлэнэ. Даашинзаа өөрийн болгож л байвал чихэлдэж шахалдсан нийтийн тээврээр өдөр бүр явах юу ч биш. Санаандаа орсноо заавал биелүүлж байж салдаг болохоор тэр. Тэгээд мөнгө олох л юм бол гүйж очоод даашинзаа авах нь тэр. Юун өдөн куртка, өвлийн гутал. Даашинзаа л авчихвал өвлийн хүйтэнд ч өмсөөд явмаар санагдаж хурдан зун болохыг хүлээж урин дулааны цагт шинэхэн даашинзаа өмсч бусдын харцыг булааж явмаар санагдана.

Харин хүсэн хүлээсэн зун цаг нь болоход Роза өнөөх зовж, зүтгэж байж худалдаж авсан гоё даашинзнуудаа огт өмсдөггүй. Хичнээн хичээсэн ч тэр хүсдэггүй. Энэн дээр ч тохирох гутал шаахай алга, тэр даашинзыг өмсөх гэхээр хэтэрхий содон болчих гээд байна гэж шалтаглаад биед дасал болсон нөгөө л ноосон хүрэм, жинсэн өмд, илгэн шаахайгаа өмсөнө. Харин хайртай даашинзнууд нь шүүгээн дотроо нүд мялаагаад өлгөөстэй байж байх л Розад тааламжтай мэдрэмж төрүүлнэ. Заримдаа гэртээ өмсч толины урдуур дэмий хэд эргэлдэж өөртөө сэтгэл хангалуун гэгч нь инээмсэглээд өлгүүрт нь тохож, шүүгээний мухарт “дүүжлэнэ”. Худалдаж авснаасаа хойш нэг ч өмсөлгүй өлгүүртээ цоо шинээрээ хуучирсан даашинз Розад өчнөөн бий. Даашинз бол ердөө л тэр өдөр Розын өөрийн болгох гэж шунасан, ургуулан бодох төсөөлөлд нь өөрийг нь чимдэг, өөрийг нь эмэгтэй хүн гэдгийг мэдрүүлдэг хэрэгсэл төдий.

Розад сэтгэлээ илчлэх залуус хааяа хааяахан тааралданаа. Роза хэдийгээр тэдэнд нүүр өгдөггүй ч байлгаж байх нь таатай санагддаг. Заримдаа гаргаж ирж өмсч үзээд буцаагаад өлгөдөг даашинз шиг Розыг хүссэн үед нь тэрний төлөө юу ч хийж чадахаар хүмүүс байгааг мэдрэх сайхан байдаг. Өөрөөрөө бахархдаг. Байнга уулзаж учирдаггүй ч уйтгарлаж ганцаардах үед нь хөгжөөх утасны дугаарууд түүнд бий. Тэднийг өөрөөсөө түлхдэг мөртлөө алга болчих юм бол гайхна. Өөртөө итгэх итгэл нь багасна. Тэр залуус ч бас Розын төсөөлөлд өөрийг нь чимж, сайхан эмэгтэй гэдгийг нь мэдрүүлдэг хэрэгсэл.

Роза өөрийн болгохыг хүссэн залуугаа хүсэл эсвэл шуналын аль нь болохыг мэдэхгүй. Магадгүй тэр Розын хувьд зүгээр л маш тансаг уран хийцтэй даашинз юм болов уу? Розад байдаг бусад даашинзнуудаас арай дээр үеийн загвартай, гар аргаар урласан гайхамшигтай сайхан даашинз гэж санагддаг байвал яана? Роза хүссэн бүхнээ өөрийнх болгодог сурсан зангаараа энэ даашинзыг авах л гэж улайран зүтгэж байгаа юм болов уу? Залуу нас, бардам зангаа үл хайхран зүтгэж өөрийн болгочихоод тэр нэгэн залууг өөртөө хэтэрхий дасгаж итгүүлж хайртай болгочихоод, дэндүү их хичээл зүтгэл гаргаж олж авсан тэр "даашинзаа" хэзээ ч өмсөхгүй, зүгээр л шүүгээндээ дүүжлээд орхичихвол яана вэ? Хүсэл гэж бодсон энэ бүх зүйл ердөө өөрт нь дурлаж өгөхгүй байгаа залуугийн сэтгэлийг урвуулах шунал байвал яах бол?

Роза ердөө л өөрийг нь гэдэггүй зүрхэнд нь шунасан бол, сурсан зангаараа зүрхийг нь өөрийн болгочихоод дараа нь сонирхлоо буурахаар шүүгээ рүүгээ хумхиад чихчихвэл яана гэсэн айдаст автан сууж байна. Роза төөрөлдсөөр, сэтгэлээ чагнаж чадахгүй сууна. Тэр нэгэн залуу Розын хувьд түүнийг дааруулахгүй байж чадах үстэй дотортой хүрэм үү? Энэ насандаа ганцхан удаа өмсөөд үлдсэн бүх амьдралынхаа турш нандигнан хадгалах хуримын даашинз уу? Эсвэл хэзээ ч өмсөхгүй ганган чамин даашинз нь юм болов уу гэдгийг тэр өөрөө ч сайн мэдэхгүй байна. Зүгээр нэг даашинз нь биш л байгаасай даа...

О.Агиймаа

Monday, June 21, 2010

Чи чоно, би үнэг...


Чи чоно бол
Би үнэг нь болъё
Чиний чадал хүрээгүй бүгдийг
Арга залиараа хуурч нөхье

Чи шүүр бол
Би тосгуур нь болъё
Чиний туусан бохир буртагийг
Зөөж аваачаад хол цацчихъя

Чи аадар бол
Би аянга нь болъё
Үер буулгаж хүчээ гайхуулахад
Цахилгаан бадруулж сүр нэмье

Чи чөтгөр бол
Би там нь болъё
Чиний шүүсэн гэмтнүүдийг
Залхааж цээрлүүлээд хашрааж өгье

Харамсалтай нь
Чин үнэн бол
Чи чоно
Би туулай...

2010/06/20

О.Агиймаа

Битгий санаа зов, бүсгүй минь


Битгий санаа зов
Бүсгүй минь
Бусдын юмыг хумсалж сураагүй юм аа
Би нөхөрт чинь санаархаагүй
Хорвоо дэлхийгээр дүүрэн
Хоосон хуруутай мутруудаас
Хуримын бөгжтэй гарыг
Атгаж би яах юм бэ?

Санаа амар бай
Сайхан бүсгүй минь
Үдшийн жаргалын төлөө би
Үрийн чинь заяаг харлуулахгүй
Эзэнтэй зүрхийг сугалж
Эр эмийг хагацуулдаг нь би биш
Хүний дотоож өмсдөггүй шиг
Чиний нөхрийг би зээлэхгүй

Айж сандрах хэрэггүй бүсгүй минь
Авааль нөхрөө хэнээс ч илүү хайрла
Аргамжыг нь татахад
Агт морь ч эргэдэг байхад
Арга эвийг тохируулбал
Алдуул нөхрийг тогтоох бэрх биш
Амьдралаа аврах эсвэл булшлах нь
Айлын эзэгтэй чиний л сонголт

2010/06/20

О.Агиймаа

Миний амьдрал үүгээр дуусахгүй


Яв даа хайрт минь, буц
Бодлоо өөрчлөхөөс минь өмнө
Эргэлзэж тээнэгэлзэлгүй
Эрх чөлөө рүүгээ
Түргэхэн зугт
Намайг өрөвдөхийн хэрэггүй
Өвдөж сөгдөөд гуйсан ч
Нулимс унагаж үсээ зулгаасан ч
Нүдээ аниад л цаашаа яв
Нүгэл биш амьдрал юм
Гомдол харууслаас өөр ханьгүй
Ганцаардлын хар нүх рүү унасан ч
Миний амьдрал ингээд дуусчихгүй

Хүзүүнд чинь байсан
Хайрын гинжээ би таслалаа
Харамсаж хоргодоод хэрэггүй
Харин нүдэнд харагдаж, чихэнд сонсогдохгүй
Холын хол руу од
Тэвчээрийн далайг ганцаар гатлахад
Сургасан багш нь чи шүү дээ
Зүрхээ сугалаад хоосон цээжтэй хоцровч
Би чамаар дутахгүй

Нэрийг чинь дэвтрээсээ
Дүрийг чинь сэтгэлээсээ
Арчсан үед чи намайг санана
Хариу нэхээгүй хайрыг үгүйлж
Орхиод одсон нуурандаа
Ахиад буухыг оролдох үед

Чиний амьдрал үүгээр дуусахгүй ээ гэж
Чамд хэлээд би инээмсэглэнэ

2010/06/19

О.Агиймаа

Найдвар хамгийн сүүлд үхдэг...


/Үлгэр/

Бусдаас юугаараа ч ялгарамгүй эгэл нэгэн охин байж гэнэ. Эцэг эхгүй өнчин л дөө, гэхдээ залуу охид ямар байдаг билээ? Яг л тэдэн шиг хөгжилдөн наадах, инээн баясах дуртай цовоо цойлгон охин байж гэнэ. Бүх охид тэнгэрт анивчих одонд нүдээ анин хүслээ шивнэдэг байсан бол манай бүсгүй үдшийн тэнгэрт цор ганцаараа ихэмсгээр гэрэлтэх сарнаас нэгэн зүйл гуйдаг байж. Хүссэн үедээ өөр лүү нь нисч чадах даль жигүүртэй болгохыг... Охин хэдий сарнаас жигүүр гуйсаар удсан ч мөрөөдөл нь биелэхгүй л байлаа. Гэвч хүн өөрт байгаагүй эдийн төлөө тэгтэл шаналдаггүй болохоор аар саархан зүйлд сатааран өдөр хоногыг өнгөрөөсөөр л байлаа.

Бусдаас ялгарах юмгүй хаврын нэгэн шөнө аанай л тэргэл саранд хүслээ шивнэн залбирч байтал сарны өчүүхэн хэсэг салчих шиг эсвэл туяа нь бүр хурц болчих шиг. Хий юм харав уу гэж санан нүдээ нухаад хартал үгүй юм аа. Яахын аргагүй сарны нэг хэсэг тасраад өөр лүү нь ирж явна. Охин амаа ангайн харцаа салгаж чадахгүй зогсохдоо зүрх нь лүг лүгхийн баяртайгаар цохилно. Чин сэтгэлийн хүсэлт заавал биелдэг юм байна. Сар хүртэл түүний гуйлтыг сонссон байна шүү дээ. Итгэж л чадвал энэ дэлхий дээр биелдэггүй ид шид, сайхан төгсгөлгүй үлгэр байдаггүй юм байна. Охины судсаар цустай хамт нь итгэл найдвар урсана.

Сарнаас тасарсан туяа ойн цоорхойд буух шиг болоход охин тийш хамаг хурдаараа яаравчлав. Нимгэн шаахайны нь цаанаас чулуу нухан хөндүүрлэж байсан ч битүү ургасан бут сөөг нүүр гарыг шавхуурдан шалбалавч охин огт анзаарсангүй. Харин сарнаас түүнд илгээсэн бэлгээ харахсан гэхээс догдлон улам хурдлана. Далавч л гуйсан болохоор илгээсэн байж таараа. Харин яаж хэрэглэдэг юм бол оо? Зүгээр л хоёр далавч байдаг юм болов уу? Нуруундаа зүүхэд наалдаад биеийн нэг хэсэг болдог юм болов уу? Эсвэл ямар нэгэн шингэн байгаа байх уусны дараа жигүүр ургуулдаг. Юг ямар байдалтайг нь гадарлахгүй ч үнэн зүрхний хүсэл нь биелж байгаа болохоор жаргалтай байлаа.

Охин ойн цоорхойд ирэв. Нүд сохлом хурц гэрлэнд нүдээ гараараа дарахаас өөр арга байсангүй. Нүдээ хагас анин мөрөөдлийн даль жигүүрээ харахыг хичээв. Аажим аажимаар гэрэл бүдгэрэхэд... Ээ бурхан минь түүний гуйснаас тэс өөр зүйл тэнд байлаа. Залуухан сайхан эр. Хараад л баймаар ямар ч сайхан залуу вэ дээ? Саран авхай надад далавчны оронд ийм хүн илгээлээ гэж үү? Өөлөх зүйл байхгүй тэр эрээс харцаа салгаж чадамгүй юм. Харин царай нь зовиур шаналгаатай харагдана. Анзаарвал түүний нуруунаас цус садарч байлаа. Охин үл таних эрээс ичиж бас эмээж байсан ч шархадсан үед нь элдэв юм асуултай нь биш дэргэд нь очоод өвдөглөн суув.

Нүд нь аниатай байсан ч тэр залуугийн дүр охины бяцхан зүрхийг тэр гэхийн тэмдэггүй, урд нь хэзээ ч мэдэрч байгаагүй, өөрөө юу гэдгийг нь ч хэлэх боломжгүй таатайхнаар цохилууллаа. Өмнө нь нэг ч удаа уулзаж байгаагүй хэрнээ түүнийг насаараа мэддэг байсан ч юм шиг. Түүнтэй ямар нэгэн далд хүчээр холбогдсон ч юм шиг. Түүний царай, түүний үнэр, түүний гар бүгд нэг л танил дотно. Хэзээ нэгэн цагт нандигнадаг байсан зүйлээ алдчихаад буцаагаад олчихов уу? Өө мулгуу охин, намайг ингээд гөлөрч байх хооронд түүний өвчин зовиур хэвээрээ л байгаа шүү дээ. Ямар ч байсан энд нь байлгаж болохгүй, аваад явах хэрэгтэй.

Бяцхан охин өөрөөсөө яаж гарсан нь мэдэгдэхгүй чадлаар залууг ямар ч л байсан гэртээ авчирч орон дээр хэвтүүлэв. Шархыг нь боож цэвэрлээд сайхан залууг ширтээд суулаа. Цонхоор сарны гэрэл тусахад залуу дагжин чичирч ёолов. Энэ байдал нилээн хэд давтагдахад охин анзаарч хөшигөө татахад шархтан тайвширч нам унтлаа. Бүсгүй цурам хийсэнгүй. Тэр ховсдуулчихсан мэт, залуугийн дэргэдээс алхам ч холдомгүй. Бүр нүдээ цавчих үедээ ч залууг харахаар яаран нүдээ нээнэ.

- Сарнаас жигүүр гуйхад яагаад түүнийг илгээсэн юм бол? Эсвэл энэ хүнийг миний жигүүр болж амьдраг гэсэн юм болов уу? Түүний нэрийг хэн гэдэг юм бол? Тэр бас намайг хараад ингэж догдлох болов уу? Би түүнийг анх хараад л хайртай байсан гэдгээ мэдэрсэн шиг тэр бас надад хайртай болов уу? Түүний дуу хоолой нь ямар бол? Тэр сэрээд намайг хараад инээмсэглэх байх даа? Бас ямар сайхан урмын үгсээр намайг тэтгэх бол? Тэр мөчид би хязгааргүй жаргалтай болох биз. Тэгээд надтай үүрд хамт байна байх даа? Саран бид хоёрыг учруулсан болохоор бидний аз жаргалыг адислана даа. Баярлалаа сар минь.

Тэнгэрээс унасан эрийг сэрээгүй байхад охин ганцаараа ийнхүү ярилцаж өөрөө ургуулсан төсөөлөлдөө баярлан хөөрнө. Тэр мөчид хорвоо дээр охиноос илүү жаргалтай хүн байсангүй. Тийм ээ тэр жигүүрээ олчих шиг боллоо. Түүний төсөөлснөөс өөр жигүүр, гэхдээ хэдэн мянга дахин илүү. Сайхан залуугаа сэрэхийг тэсч ядан хүлээлээ.

- Сэрснийх нь дараа юу болох бол? Тосгон даяар гэнэт гарч ирсэн сайхан эрийн тухай хэл ам гарна даа. Бас бүх охид түүнийг өөрийн болгох гэж оролдоно. Гэхдээ би түүнийгээ хэнд ч алдахгүй, бас бүгдээс нь хамгаална. Тэр бол зөвхөн миний хайрт. Хэн ч түүнийг надаас илүү хайрлаж чадахгүй. Бид хоёр бие биедээ зориулагдсан.

Охин энэ маягаар өөртэйгөө ярилцсаар хором бүр түүний хувьд жил шиг өнгөрч залууд улам л дасч байлаа. Унтаж буй залуугийн үг хэл, үйл хөдлөл бүрийг нь төсөөлөн бодож тэрэндээ итгэн хайр нь гүнзгийрсээр. Зүүрмэглэх байтугай нүд цавчих мөчөө ч харамлан залууг ширтэн суутал үүр хаяарч эхэллээ. Сайхан залуу үл мэдэг яраглан нүдээ алгуурхнаас нээв. Охин баярласандаа золтой л орилчихсонгүй. Яг л төсөөлж байсан сайхан нүд. Уйтгартай мөрт ухаалаг харцтай бүх насаараа ширтэвч уйдамгүй нүд. Охин инээмсэглэлээ барьж дийлэхгүй байлаа. Нүүр нь туяарч нүд нь гялалзана. Залуу одоохон өндийгөөд хайрт минь, миний аврагч минь гэж хэлээд тэврэх юм шиг санагдана.

Залуугийн сайхан нүд бүсгүй дээр тусаж бага зэрэг гайхашран харав. Энэ үед биеэр нь цахилгаан гүйдэл гүйх шиг дотор нь эрвэгэнэж эгээтэй л ухаан алдаад уначихсангүй.

- Би хаана ирчихсэн байна вэ?
- Чи... чи манайд байна.
- Яагаад?
- Өчигдөр шөнө би саранд..., үгүй ээ ойн цоорхойд явж байтал чи тэнгэрээс унаад ирсэн. Тэгээд би чамайг гэртээ авч ирсэн юм.

Залуу эр сандран нуруугаа тэмтчиж үзэв. Тэгээд урам нь хугарсан мэт орны толгой лагхийтэл түшин суулаа. Өнөөх сайхан нүд нь бүр ч их гунигтай болчихов.
- Чи намайг тэнд нь үлдээчихгүй дээ...

Ийм хариулт сонсоно чинээ санаагүй байсан охин цочин давхийв.

- Юу??? Би чамайг шархадсан байхад хувь заяанд чинь даатгаад харанхуй ойд орхих байсан гэж үү? Чи амь насаа ч алдаж болох байсан шүү дээ.
- Жигүүргүй амьдрах үхсэнээс ямар ялгаатай гэж?
- -?
- Жигүүрээ таслуулсан сахиусан тэнгэрт үхлээс илүү жаргал үгүй...

“Тэр сахиусан тэнгэр байсан юм байна. Тэнгэрт хүслээрээ элин хальдаг диваажингийн элч бурхны зараал сахиусан тэнгэр юм байна. Харин хэн юуны учир түүний жигүүрийг тайрч хаяад үхэлтэй нь хамт үлдээдэг билээ? Арай миний хүсэлтээс болсон юм биш байгаа?” гэж охин дотроо бодов. Хөөрхий охин өөрөө түүний жигүүрийг хутгаар тасласнаас ялгаагүй санаа зовов. Ямар ч байсан тэнгэр элчийн жигүүр ахин ургатал түүнтэй хамт байж туслахаар шйдлээ.

Харин залуу тасарсан далавч нь нөхөн ургана гэдэгт итгэсэнгүй. Бурхдын диваажингаас хүмүүсийн муухай ертөнцөд нэг насаараа цөлөгдсөн хувь заяандаа гомдоно. Эндэхийн юу ч түүнд сонин биш. Түүний байсан орноос энэ дэлхий мэдээж хэрхэн илүү гарах билээ? Хөөрхий охин л тэнгэр элчтэй хамт байгаадаа баярлан хөөрнө. Тэрүүхэн тэндээ байдаг чадлаараа халамжилж хүмүүсийн хэл амыг дарж, тосгоны хэдэн бүсгүйгээс түүнийг нуун харамлана. Гэсэн ч тэнгэр элчийн нүдээр хүмүүний амьдралын үйл бүхэн хичнээн өчүүхэн утгагүй харагдаж байгааг тэр мэдсэнгүй.

Цаг хугацаа өнгөрч сахиусан тэнгэр ч бүсгүйн халамжинд аажим аажимаар дасан хүний хорвоог ажиглах нүд нь бага зэрэг өөрчлөгджээ. Тэр охиныг бас өөртэйгөө ижил далавчаа таслуулсан сахиусан тэнгэр юм байна гэж бодох болов. Охин бусад хүмүүстэй адилгүй, бас хэн ч түүнийг ингэж сайн ойлгодоггүй. Яах аргагүй нэг л өөр зүйл байгааг тэр мэдрээд байв. Охин ч тэнгэр элчийн үгэнд итгэх болжээ. Охин сахиусан тэнгэр боллохоор л сар түүний хүслийг гүйцээсэн нь тэр байж. Бие биедээ зориулж бүтээгдсэн хоёр сахиусан тэнгэрийн нэг нь газарт, нэг нь тэнгэрт байсан болохоор хамтад нь байлгах гэж... түүний далавчийг тайрсан юм байна.

Өөрөөс нь болсон болохоор тэр хайртынхаа жигүүрийг ургуулахын төлөө бүгдийг хийж түүндээ урам хайрлана. Заавал итгүүлэх гэж оролдоно. Итгэх л юм бол ид шид биелж л таарна. Залуу түүний төсөөлж байсан шиг тийм ч уриалгахан сайхан ааштай биш. Бусад хүмүүсийн нүдэнд тэр тайван жаргалтай харагддаг ч хүмүүний ертөнцөд унасандаа гутарч явдаг. Харин охин түүнээс зүрхээ буцааж авъя гэсэн ч хүч нь хүрэхээргүй болсон байлаа. Тийм ч болохоор жигүүртэй болгочихвол түүнд өгөөгүй хайраа өгч магадгүй хэмээн горьдоно. Энэ мөчид ч түүний судсаар цустай нь хамт итгэл найдвар урссаар байв.

Нэгэн зун, нэгэн намар, нэгэн урт өвөл харвасан сум шиг өнгөрч хавар боллоо. Анхны бороо шивэрч, нялх ногоо цухуйх үес тэд залууг олсон ойн цоорхойд зугаалж яваад өвлийн зузаан дахаа тайлтал... бурхан минь залуугийн далавч ургачихсан байлаа!!! Тэр бөөн баяр хөөр, түүний ийм жаргалтай байхыг охин хэзээ ч харсангүй. Цав цагаахан өдтэй жинхэнэ диваажингийн эзэнд л байх жигүүр. Залуу нисэхэд бэлэн болжээ, үүрдийн жаргалын орон луугаа.

- Баяртай хонгор минь хавар боллоо, миний явах цаг ирлээ.
- Хаашаа тэр вэ? Би чамайг надтай хамт үлдэнэ гэж бодсон шүү дээ.
- Үгүй дээ, би хаанаас ирсэн тийшээ буцаж явах ёстой.
- Тэнгэрийн нэрийг барин гуйя, намайг аваад яваач дээ. Би чамгүйгээр амьдарч чадахгүй.
- Тэнэгхэн минь дээ. Чамд далавч байхгүй. Тэнгэрийн орон хүртэл даанч хол, би чамайг авч явж дийлэхгүй. Тэгээд ч чамайг тэнд дасч чадна гэж би бодохгүй байна.
- Чамтай л бол би хаана ч хамаагүй амьдранаа.
- Чамайг эндээ үлдсэн нь дээр гэж би бодож байна.

Залуу нисэхийг оролдоход бүсгүй даган үсрэв. Бас л ид шид. Түүнд ч гэсэн жигүүр ургачихсан байлаа. Ялгагдахын аргагүй дөрвөн хос жигүүр агаарт дэвнэ. Охин баярлан ийн хашгирав.

- Хараач, хараач дээ!!! Надад ч гэсэн жигүүр ургачихаж. Би тэгэхээр чамтай хамт нисэж чадна гэсэн үг. Хэлээгүй бил үү? Итгэх л юм бол ид шид биелж үлгэр сайхнаар төгсдөг гэж...

Харин залуугийн сайхан нүд охин руу харахдаа хайраа нууж чадахгүй гунигтай болсон ч

- Тэнэгхэн минь чи үлдсэн нь дээр. Би чамайг тэнд аваачихыг хүсэхгүй байна. Энэ бол чиний дассан газар, дассан амьдрал. Надаас болж энэ бүгдээ солихыг би хүсэхгүй байна.
- Гэхдээ би...
- Би чамайг, чиний сэтгэлийг мэднэ. Гэхдээ хонгор минь надад итгэ. Чи дэлхий дээр үлд
- Үгүй. Би чамд чи надад зориулагдан төрсөн. Надад жигүүр байгаа цагт би чамтай хамт явах л болно. Хэрэв чи намайг авч явахыг хүсэхгүй байвал үүгээр миний жигүүрийг таслачих.

Охин хурц иртэй хутга сарвайв. Залуу бага зэрэг эргэлзсэн ч өнөөх хутгыг нь шүүрч аваад буруу харж нүдээ тас анин охины далавчыг огтолж орхив. Охин шүдээ бутартал хөмхийгөө зууж нэг ч авиа гаргасангүй. Залуу түүн рүү харж чадахгүй дальдран дальдичсаар цааш нисэхдээ

- Уучлаарай хонгор минь, намайг үнэхээр уучлаарай. Хэзээ нэгэн өдөр чи энэ нь дээр байсныг ойлгоноо. Чи чадалтай болохоор эдгэх болно. Харин би... би яг үнэндээ чиний төсөөлж байгаа үлгэрийн диваажингийн хаалгач биш гал шатаж хүмүүс тарчлан орилолдсон тамын сахиул юм шүү дээ. Чам шиг хөөрхөн амьтныг тэр халуун тогоо руу аваачиж би лав зүрхлэхгүй. Гэхдээ би тэнд л байх учиртай. Чи надтай хамт тамд унахын тулд өөртөө жигүүр ургуулах шаардлагагүй байсан юм. Баяртай бас дахин уучлаарай гэж хэлээд бараа нь бүдгэрсээр уусан алга болов.

Ойн цоорхой дох нов ногоон зүлгээр нэг цацчихсан юм шиг цасан цагаан өдөн дунд цусандаа хутгалдсан бүсгүй хэвтэнэ. Амь тавих мөчөө хүлээн татаганан хэвтэхдээ эцсийн хүчээ шавхан дуу нь сонсогдохгүй ч энэ л үгсийг уруул нь давтана.

-Ургуулчихаад таслуулахаа мэдсэн бол анхнаасаа жигүүр ургадаг гэдгийг мэдээгүй нь дээр байж. Олчихоод алдахаа мэдсэн бол анхнаасаа хайгаагүй нь дээр байж. Хайрлачихаад хагацахаа мэдсэн бол үхсэн нь дээр байж...

Түүний судсаар гүйх цус дууссан боловч тэр минь эргээд ирнэ гэх итгэл найдварын нарийхан утсан дээр амь нь торгож үлдээд тэнцэгнэн дэнжигнэж байлаа...

/үргэлжилж магадгүй/

2010/06/06

О.Агиймаа

Жанжины гэргий Аделина


/Малгайчинд зориулсан малгай/

Гэрэлт нарны гэгээн цацраг эхний туяагаа тэнгисийн усанд шүргүүлэн алдахад тэнгэр тэр чигтээ сайхан боловсорсон тоор шиг нэг хэсэг нь ягааран зарим хэсэг нь улбар шар бас бага зэрэг улайсан харагдана. Тэнгисийн бүлээн салхи сэвшин үлээхдээ хэн нэгэн чихэн дээр амьсгалах мэт дотор эрвэгнүүлнэ. Цахлай шувууд хос хосоороо эргэлдэн нисэхдээ чихэнд чимэггүй ч өөрсөддөө л “гайхамшиг” болсон хэлээр хайрын үгсээ ганганан гунганалдана. Тэнгисийн эрэг дээрх байшингийн том том гантиг баганатай дугариг тагтан дээр гунигт дуу гиюүрэн аялж хатгамалаа хатгах бүсгүй дөнгөж сэрж буй байгалийн гоо үзэсгэлэнг анзаарсан ч юм шиг үгүй ч юм шиг... Бүсгүйн долгионтой шаргал гэзэг гоолиг нуруугаа даган урсах нь хүрхрээ шиг. Нүд нь яг л энэ тэнгисийн ус шиг хөх-ногоон өнгөтэй. Тийм нүдэнд нулимс хурсан ч анзаарагддаггүй байх гэмээр...

Маргадын өнгөт намирсан нимгэхэн даашинзных нь цээжин хэсэгт цус дуссан байлаа. Дайн тулаанд явсан эрс энэ шинэхэн цус, хүүрний үнэрийг маш сайн мэдэх биз. Гэхдээ энэ үнэр түүний даашинзнаас биш орных нь хөлд гараа сарвайн амь тавьсан залуухан, биерхүү чийрэг эрийн цогцосноос үнэртэж байв. Шалаар нэг тунарсан цус нь бүсгүй рүү тэмүүлэн урсана. Дэрэн дороосоо нэг ч шөнө салгаж үзээгүй чинжаал хутга нь залуугийн цусан дунд хэвтэнэ. Аделина тэр зүг рүү нүдний булангаар ч харсангүй шивэгчдээ сэрэхийг хүлээнгээ дуу аялан тэнгисийн зөөлөн чийгэнд хатгамалаа урлана.
Тун удалгүй тавиур дээр гүцтэй ногоон цай, анар жимсны хамт барьсаар орж ирсэн дотны шивэгчин хатагтайн өмнөх ширээн дээр өглөөний цайг нь тавьчихаад яаравчлан гарч барлагуудыг дуудав. Зарц нар гүйлдэн ирж цогцсыг зайлуулж асгарсан цус нөжийг цэвэрлэхэд үнэрт нь зэвүүцэн дагжиж
- Би өглөөний цайгаа энд уухгүй ээ, баярлалаа. Харин хүүхдүүд дээрээ очиж сэвлэгийг нь үнэртэх минь. Тэд маань сэрсэн үү? хэмээв.

Аделина цустай хувцсаа хун мэт цагаахан даашинзаар сольчихоод хонгилын шат руу яаран алхав. Хичнээн хурдан алхах ч тэр ихэмсэг бөгөөд тайван харагдана. Урт шаргал үс нь намирна, арьс нь эрүүл толигор. Хэмнэлээр нь л түүнийг гэж таньж болохоор өвөрмөц алхана. Алхаад өнгөрсөн газарт нь энд Аделина байсан шүү гэх шиг зөвхөн түүний хэрэглэдэг мэлрэг цэцэг болон зэрлэг сарнайн хандтай тосны анхилам үнэр нь үлдэнэ.
Зарц нар нь түүний цустай даашинзыг модон шонд тогтоон харшийн гадна өлгөнө. Харин дэргэдүүр өнгөрөх хүмүүс жанжины гэргийн ор луу мөлхөөд эргэж ирээгүй хүмүүсийн тоо бас нэгээр нэмэгджээ хэмээн дор бүрдээ ойлгов. Энэ удаад бүр хивсний хамгийн том наймаачны ганц хүү шүү.

- Эрхэм шүүгч минь тэр шулам удам залгах ганц хүүгийн минь толгойг залгичихлаа. Ээ тэнгэр минь. Одоо би энэ хур их хөрөнгөө хэнд өвлөж үлдээх билээ? Миний амьдралын утга учир юу болж үлдэв? Аресын нэрийг барин тангараглая, би тэр солиотой хүүхнээс өшөөгөө авахдаа л авна даа. Тэгээд яс үсийг нь түмэн хэсэг бутлаад тэнгисийн усанд цацчихсан цагт оршуулгыг нь ч хийх аргагүй болно. Ер нь яалаа гэж хүүгийн минь аминд хүрж байгаа юм бэ? Эр эмийн ёс чинь хорвоогийн жам бус уу? Эвий муу үр минь.
- Атанасиосын эхнэрийн унтлагын өрөө лүү орсон хэн ч амьд гарч ирдэггүйг бүгд мэднэ. Танай хүү анхных биш бас хүүгээр чинь төгсгөл болохгүй ч байж мэднэ. Гэвч бидэнд Аделинад хариуцлага хүлээлгэх ямар нэг арга алга. Чи өөрөө мэдэж байгаа байлгүй дээ. Түүний нөхөр хийсэн бүтээсэн юм ихтэй, ард иргэд бүгд түүнийг хүндэлдэг. Хэдийгээр Атанасиос үхсэн ч одоо болтол чадалтай хэвээрээ байгаа. Тиймээс эхнэрээр нь оролдох юм бол бидэнд том аюул нүүрлэж магадгүй юм.
- Чөтгөр алгад, тэр муу Атанасиос үхчихсэн байхад бид эхнэрт нь ч гар хүрч чаддаггүй. Яагаад ийм шудрага бус байна вэ?
- Надад ч гэсэн мэдэх юм үнэндээ алга. Харин тэр Аделина их чанга хүүхэн гэдгийг л мэдэж байна, яг л эр нөхөр шигээ. Хэдэн ч эрийг цааш нь харуулчихав даа...

Аделина хонгилын шатаар өгсөж эхлээд хүү Агатиасын өрөөнд оров. Хүү нь аль хэдийн босчихсон хуучны судар номын хуудас эргүүлэн сууж байлаа. Тэр дөнгөж 12-хон настай ч яг л аав. Өндөр нуруутай тэгш гоолиг биетэй. Өргөн уужим магнай нь ухаантай болохыг илтгэнэ. Өтгөн хөвсгөр хар үс нь нарны гэрэлд гялтгана. Агатиас эцэг шигээ агуу удирдагч болно. Тэр насандаа ахадсан хэрсүү хүүхэд. Бас яг л Атанасиос шиг хэн ч юу ч нуух аргагүй хурц харцтай. Магадгүй тэр бодол унших авъяасаа хүүдээ өвлүүлсэн байж ч болох юм.

- Өглөөний мэнд хүү минь. Шөнө тайван амарсан уу?
- Хайрт ээж минь таныхаа энэ өдрийн амгаланг айлтгая. Хүү нь өнгөрсөн шөнө тань руу хорт могой гэтэж явна гэж зүүдлээд унтаж чадсангүй. Тэгээд шөнөжин сэлэм эргүүлэх дасгал хийлээ. Аавыгаа үгүйд би ээж дүү хоёроо хамгаалах үүрэгтэй шүү дээ.
- Эцэг чинь чамаар үнэхээр их бахархах байсан даа хүү минь. Ийм хүү заяасан эцэгт чинь үнэхээр их талархаж байна. Чи бид түүний үргэлжлэл шүү дээ.
- Ээж минь би таниас нэг юм асууя гэж эртнээс бодож байсан. Гэхдээ сэтгэлийг тань өвтгөчихвий гэж халшраад чаддаггүй байлаа?
- Тэгэлгүй дээ хүү минь, чиний амнаас намайг зовоох үг унахгүй гэж би бат итгэж байна.
- Эцэг маань аугаа удирдагч байсныг би мэднэ. Гэхдээ тэр яагаад бидний төлөө амьдралгүй бусдын төлөө үхэл рүү явах замыг сонгосон юм бэ? Гэр бүл нь, бид түүнд чухал биш байсан юм гэжүү?
- Хүү минь эцэг чинь чухам үнэндээ бусдын төлөө биш бидний төлөө л амь үрэгдсэн юм. Хүмүүний хорвоо дэндүү бузар. Энд амьдрахын тулд нэг бол өөрсдөө дасан шингэх эсвэл ертөнцийг тэр чигт нь эргүүлэх хэрэгтэй байдаг юм. Харин эцэг чинь өөрийн хамгийн чухал эрдэнэс болох гэр бүлээ тэр бохир заваан ертөнцөд амьдруулахийг хүсээгүй болохоор өөрчлөх шийдвэрийг амь насаа золин байж гаргасан юм. Тэгээд бидний өөрчилсөн ертөнц бүх хүмүүсийн амьдралд нөлөөлж байгаа.
- Хичнээн тийм ч биднийг үүрд орхин одохгүй байж болох сонголт түүнд байгаагүй гэж үү дээ? Би аавтайгаа ан хийж, ном уншиж сэлмээр тулалдмаар байна. Би түүний дэргэд байхдаа аюулгүй гэдгээ мэдэрдэг.
- Тэр өөрөө хүсэх л юм бол уух дуртай улаан дарсыг нь хийдэг том оо гэгчийн усан үзмийн тариалантай болж дөрвүүлээ эгэл жирийн амьдралаар амьдарч болох байсан. Том торхонд дүүргэсэн сагсайсан усан үзэмнүүдийг нүцгэн хөлөөрөө бяцлангаа дуулж бүжиглэж болох л байсан. Эсвэл ямар ч баяд ноёдоос дутуугүй хөлжиж ч чадах байсан. Бүр хүсвэл эцэгт чинь хаан сэнтий ч хол биш байсан юм. Гэхдээ тэр бол жирийн л нэг цэрэг эсвэл гэдсээ хагартал идсэн язгууртан дээдэс биш жинхэнэ жанжин хүн байсан. Тэр ард түмнийг удирддаг "амьд бурхан" нь байсан. Цэргүүдийг захирч ихэс дээдсийг айлгадаг байсан. Тэр хүсвэл бүх дэлхийг өөртөө тааруулан өөрчилж чадах байсан. Хэрэв Атанасиос эгэл цэргийн энгийн амьдралаар эсвэл хаад ноёдын зугаа цэнгэлтэй амьдралаар амьдраад өнгөрсөн бол ард нь үлдсэн бид одооных шигээ тайван нүүр бардам нэр төртэй амьдарч чадахсан болов уу? Хэн нэгэнд дарлуулах эс бөгөөс хумхын тоос болох байсан биз. Эгэл эсвэл хөрөнгөлөг амьдралаар хүн нэг амьдраад л төгсдөг, дараа нь хэн ч санахгүй. Гэтэл эцэг чинь амь үрэгдсэн мэдээг сонсоод хичнээн хүн харуусч нулимс унагалаа? Хот даяар гунигт автан оршуулгын ёслолд нь оролцох хүмүүс Грекийн өнцөг булан бүрээс цуварсаар л байсан шүү дээ. Эцэг чинь домог юм миний хүү, Харин чи энэ домгийг үргэлжлүүлэх учиртай.
- Ухаант ижий минь мунхаг хүүгээ өршөөгөөрэй. Аав минь өөрийн амь насаа биднийг санаа амар амьдруулахад зориулсан юм байна. Гэтэл би довын цаадхыг ч харалгүй өчүүхэн сэтгэжээ. Нээрээ Афинд өөр хэний гэр бүл эцгийнхээ хойно ингэж нэр төртэй амьдарч байгаа юм бэ? Өөрөөсөө ичиж байна. Аавынхаа үйл хэргийг үргэлжлүүлэхийн тулд би илүү ихийг сурч мэдэх хэрэгтэй юм байна. Хүндлэх сэтгэл улам бүр төрж байна, миний аав ямар агуу хүн юм бэ? Би ямар хувь заяагаар та хоёрын хүү болон төрөө вэ???
- Харин ч бурхад бид хоёрт чамайг илгээсэнд талархдаг юм шүү хүү минь. Тэд чамайг ивээг. Ээж нь одоо охин дүү дээр нь очъё доо.

Аделина өлмий дээрээ гишгэсээр охиныхоо өрөөнд оров. Адониа унтаж байлаа. Яг сахиусан тэнгэр гэсэн үг. Буржгар шар үс нүүрнийх нь талыг халхлана. Уртаас урт сормуус, эгдүүтэй шонтгорхон хамар бас инээмсэглэсэн уруул. Дэргэдээс нь алхам ч холдмооргүй ариухан. Том болоод ээж шигээ сайхан бүсгүй болох нь эргэлзээгүй. Гэхдээ тэр дөнгөж зургаахан настай. Бас аавыгаа нэг ч удаа хараагүй... Түүнийг гэдсэнд байхад нь Атанасиос дайнд мордсон юм. Аделина охиныхоо булцгар хацар дээр нь үнсэв.

- Энхрий үр минь сэрээрэй, наран аль хэдийн мандчихсан.
- Ээж ээ би өнгөрсөн шөнө муухай бодон гахайнууд тань руу дайрч байна гэж зүүдлээд гэтэл аавын хэрээ ирээд тэд нарыг тоншоод алчихсан. Харин аав намайг тэврээд дуу дуулж өгсөн, нөгөө таны дандаа аялдаг дууг. Тэгээд би ааваасаа холдмооргүй байсан болохоор сэрмээргүй л байсан. Би аавыгаа хараагүй ч мөн гэдгийг нь мэдээд байсан. Та надад аавын тухай ахиад яриад өгөөч?
- Афины баатар Тесаусусаас ч ухаантай, хамгаас хүчит Геркулэсээс ч хүчирхэг, хамгийн зоригт Мелеагараас ч зоригтой жинхэнэ баатар жанжин байсан юм. Аав нь өвч хуягаа өмсөж гил хар Клитусаа унаад хотын гудмаар явахад харсан хүн бүр дуу алддаг байж билээ. Долгиотсон тас хар үстэй бас доод эрүүндээ дэгжин сахалтай. Чи минь аавынхаа хүний сэтгэл дотрыг нэвт ширтдэг нүдийг урт гэгчийн сормуустай өвлөж авсан шүү дээ. Бурхад түүнд гоо үзэсгэлэн, оюун ухаан, сайхан сэтгэл, зориг тэвчээр бүгдийг харамгүй заяасан даа.
- Би аавтайгаа уулзаж байгаагүй ч гэсэн үргэлж дэргэд байгааг мэдэрдэг.
- Тэгэлгүй яахав зулзага минь. Би ч гэсэн мэдэрдэг. Хайр заавал хамт байхад илэрдэггүй. Хичнээн алсад байсан ч бүр бие махбодь нь байхгүй болсон ч хайр оршсоор байх болно. Чиний энд, зүрхэнд чинь байдаг юм. Тэгээд бас дуудагдах нэр чинь үргэлж түүнтэй холбоотой байх болно. Чи минь үгүй болсон аавынхаа амар амгалангийн үргэлжлэл юм шүү дээ. Тэр биднээр дамжуулан амьдарч байгаа.
- Би аавыгаа хэзээ ч үгүй болсон гэж бодохгүй ээ.
- Алдрай үр минь түргэхэн хувцаслаад цайгаа уу даа. Ээж нь эмээгийнх нь амрыг эрэхээр явлаа.

Аделина хонгилын шатаар буцаж уруудан хадам эхийнхээ өрөө рүү оров. Хүүгээ алдсанаас хойш шаналсаар байгаад цонхийсон хадам ээждээ мэхийн ёслов.
- Элбэрэлт ээж минь тайван сайхан амарч амттай сайхан зүүд зүүдлэв үү? Охин нь танд шинэ хатгамал хатгасан шүү.
- Ээжийнх нь бие чилээрхээд тун базаахгүй байна. Урд шөнө ахиад хэн нэгэн өрөөнд чинь хулгайгаар орж ээ дээ? Сайхан бүсгүйг хараад сэтгэл алдрах нь байх л асуудал. Чи минь залуу хүн, амьдралаа бодоод хэн нэг сайн хүний гэргий болсон нь дээргүй юу? Ээж нь чамайг буруутгахгүй. Амьдралыг ганцаар барах хэцүү шүү дээ.
- Та юу ярина вэ ээж минь??? Би чинь аль хэдийн гэрлэчихсэн хүн шүү дээ. Таны хүү бүх Грек даяар нэр алдар нь түгсэн агуу их жанжин Атанасиосын эхнэр байж өөр хүнтэй хуримлана гэж байж болох уу? Атанасиос биш л бол өөр хэн ч надад тэнцэхгүй. Таны хүү миний төлөө амиа өргөсөн байхад би таны хүүгийн төлөө яагаад амьдарч болохгүй гэж?
- Муу хүү минь өнгөрснийхөө дараа чамайг ганцаар амьдраг гэж хүсэхгүй л байсан биз.
- Таны хүү өөрийг нь бүчих түм буман бүсгүйгээс яагаад ганцхан намайг сонгосон гэж бодож байна? Үзэсгэлэн төгс бүсгүйчүүл зөндөө байсан ч тэр намайг сонгосны учир нь үгүй болсных нь дараа ч өөр хэн нэгний өвөрт шургахгүй үнэнч гэдгийг тэр мэддэг байсан юм. Тийм ч болохоор надаар дамжуулан амьдарч чадахаа мэдээд сэтгэл тайван нүд аньсан юм даа ээж минь. Ахиж надад ийм үг бүү хэлээч, гуйя таниас. Би хүүгийн чинь тал бие, ач нарын чинь ээж. Тийм болохоор таныгаа асарч амьдрах нь миний азжаргал.
- Өршөөгөөрэй охин минь, сүү шиг сэтгэлийг чинь сэвтээх гэсэнгүй. Чамайг л бодож хэлсэн үгс шүү.
- Мэднэ ээ ээж ээ. Гэхдээ таниас минь өөр хүн надад ингэж хэлсэн бол би биеэ барьж дийлэхгүй байсан. Нөхрийнхөө төлөө нэр төртэй амьдарч чадахгүй бол үхсэн минь дээр.

Ээжийн царай гэрэлтэв. Аделина хадам эхийнхээ өмнө сөхөрч суугаад духан дээрээ үнсүүлээд гарлаа. Цасан цагаан даашинзаа тайлж оршуулгын хувцас шиг эсвэл эгээтэй л хэрээний арьс шиг тас хар нөмрөг нөмрөөд гэрээсээ гарав. Тэр нуруугаа цэхлэн толгойгоо өндөрт өргөж явдаг. Эртний баатруудын хэрэглэж байсан зэр зэвсэг, хуяг дуулгыг сүмд үзмэр болгон тавьдаг. Харин Аделина өөрөө энэ үеийн баатраас үлдсэн амьд "үзмэр" болохоор нөхрийнхөө төлөө үнэ цэнэтэй амьдардаг. Харц нь бүгдээс дээгүүр ихэмсэг бөгөөд төөрөлдөм гүн. Түүний энэ нүднээс Атанасиос л ганцхан бодлыг нь тааж уншиж чаддаг байсан юм. Эргэлзээгүй тэр хоёр бие биедээ зориулагдан төрсөн. Өрөөсөн тал нь энэ хорвоогоос явсан ч түүнийхээ нөмөр түшигээр тэр толгой бардам алхаж явна. Зээлээр яваа хүмүүс бүгд амнаасаа нэг ч үг унагалгүй Аделина руу бахдан ширтэнэ. Өөр хэн нэгэн түүний оронд байсан бол алуурчин нэр зүүж үхлийн муугаар төгсөх байсан биз. Гэвч бүгд Атанасиосыг хүлээн зөвшөөрч хүндэлдэг, түүнд итгэдэг байсан болохоор Аделинагийн шудрага үнэнчид эргэлзсэнгүй. Тэр бол жанжины гэргий шүү дээ.
Аделина худалдааны гудамжинд үзэсгэлэн төгсөөрөө алдартай Сефарина бүсгүйтэй тааралдав.

- Чи миний хонгоруудын нэгийг цааш нь харуулчихсан юм аа даа? Уг нь хивсний худалдаачны хүү миний жагсаалтын нилээн дээгүүр явж байсан юмсан.
- Чи хонгорынхоо хазаарыг илүү чанга татаж явахгүй дээ. Хормой руу минь гараа шургуулсан хэнийг ч би нөгөө ертөнц рүү илгээх болно.
- Гэхдээ би чамайг огт ойлгохгүй юм? Нэгэнт үхчихсэн хүний ардаас чи насаараа аз жаргалыг мэдрэлгүй гуниглаж амьдрах юм гэж үү?
- Аз жаргал гэж юуг хэлэхээс чинь хамаарна. Миний хувьд ариун хайр бол аз жаргал. Хайраа бэлэглэсэн хүн минь амьд биш байсан ч хамаагүй. Би тэр хайрыг мэдэрч түүндээ жаргаж явдаг.
- Хэ хэ. За тийм байж, гэтэл тэр энэ ертөнцийн бус хайр чинь чамайг хангалуун байлгаж чадах уу?
- Хангалуунаас илүү байлгадаг. Харин түүнд минь халдах гэсэн хэний ч зүрхэнд би чинжаал шааж чадна. Нэр төртэй амьдарч чадахгүй бол үхсэн минь дээр. Гэхдээ эр нөхөр нь бие барах байтугай зэргэлдээ тосгон орох хооронд өрөөлийн өвөрт хөлөрч хэвтдэг хүмүүс намайг хэзээ ч ойлгохгүй. Үүнийг мэддэг байсан болохоор ч Атанасиос чамайг сонгоогүй юм. Баяртай.

Сефаринаг үг дуугарч амжаагүй байхад Аделина орхин одов. Хорсож зивүүцсэн Сефарина толь гарган ирж зүсээ нэг тольдон Аделинагаас илүү үзэсгэлэнтэйгээ ахин нэг батлаж аваад нууц амраг дээрээ очихдоо түрхэх анхилуун тос хайн цааш эргэлээ.
Харин Аделина хэдийгээр нулимс унагамаар байсан ч шүд зуун тэвчинэ. Түүний эр нөхөр эмэгтэй хүний нулимсыг унагахгүй гэсэндээ л дайнд мордсон. Хайртынхаа амины үнэтэй нулимсыг нандигнадаг болохоор тэр уйлдаггүй. Түүний биед хайраар холбогдож үнэн сэтгэлээр гагнагдсан хоёр зүрх цохилж, хоёр сүнс амьдардаг...
Нар жаргах тун ч дургүй улбар туяагаа чадлаараа сунгахад тэнгис дээр үл мэдэг дуу нь сонсогдоно. Шөнө болгон нэр төр үхэл хоёрын тэмцэл. Энэ шөнө ч хорт могойнууд гэтэж эсвэл халтар бодонгууд дайрч мэднэ. Жанжины эхнэр сүүлийн хэдэн жил эр нөхрийг нь орлож байгаа чинжаалаа дэрэн дороо хийгээд зүүдэндээ Атанасиостойгоо уулзахаар хэвтэв.

2010/06/04

О.Агиймаа

Амиа хорлогчийг өмөөрөх нь


Сонин телевизээр хэн нэгэн бүтэлгүй этгээд амиа хорлосон талаар мэдээ гарахад давхийн цочдог байсан бол сүүлийн үед дөжирч өдөр тутмын цаг агаарын мэдээ сонсож байгаа юм шиг л санагддаг болчихож. Тэгээд энэ талаар бага зэрэг бодохоор шийдэв. Тэгээд бас энэ бол бас л хэн нэгэн бүтэлгүй этгээдийн дэмий бодрол, практикт хэрэгжүүлэх санаа оноо огтхон ч байхгүй тул шүүж цэгнэх эсвэл үнэт сургааль хайрлах хэрэггүй гэдгийг найрсгаар сануулчихъя аа.

Хүмүүс амиа хорлосон нэгний талаар юу гэж ярьдаг билээ? Толгойгоо сэгсрэн шогширч шүүрс алддаг. Хайран сайхан амь амьдралаа үрсэн тэнэгийг нь бас ард үлдсэн хүмүүсээ бодолгүй амиа хичээснийг нь гайхдаг... Түүнээс илүү зовлонг үүрч байгаа хүмүүс амьдрах гэж зүтгэж байхад бүгдийг орхиод одсон сэтгэлийн тэнхээ муутай арчаагүй амьтан гэж дүгнэдэг. Бүр сайн дураараа амьдралаас татгалзсан хүмүүст газар олгодоггүй. Амьдралаас өөрөө татгалзсан нэгнийг өөрийн өнцгөөс харж шүүгчийн үүргийг гүйцэтгэнэ. Би ч тэдний нэг байлаа, хэсэгхэн хугацааны өмнө.

Би өглөө бүрийг инээн угтдаг. Шувууд жиргэхэд, зөөлөн салхи мөр илбэхэд, балчир үрс хөөрөн тоглоход, тэнгэрт хуралдсан үүлс янз бүрийн хэлбэр үүсгэхэд, хөтлөлцөн алхах хосуудыг харахдаа, ээжийнхээ чанасан кашыг идэхэд, найз нөхөд дээрээ инээмсэглэн очихдоо, саяхан дэлбээгээ нээсэн ягаан сарнайгаа үнэрлэхэд, зөөлхөн чихмэл туулайгаа тэврэхдээ ч би азжаргалыг мэдэрч амьдралыг хайрладаг. Энэ хорвоогийн 6 тэрбум хүн бүгд нийлж байж хөдөлдөг энэ агуу амьдралд би ч гэсэн хийх ажил, үүрэг зорилготой ирсэн гэж боддог. Даанч тэр даалгавраа мэдэхгүй...
Хүн яах гэж төрсөн тэр үүргээ биелүүлж чадвал улам их урам зориг орж урагшлан давшдаг биз. Харин тэр төрөлхийн зорилгодоо хүрч чадахгүй бол уруудан доройтож хүн сүг болдог юм болов уу? Тэгээд цааш амьдралаа үргэлжлүүлэх гэхээр гишгүүрээ олдоггүй байх. Магадгүй бас бүх зорилгоо биелүүлээд дуусгачихсан хүнд амьдрал утгагүй санагдаж эхлэдгийг үгүйсгэхгүй.

Хар залуугаараа л хорвоог орхилоо гэх юм. Залуу ч бай хөгшин ч бай хэзээ нэгэн цагт үхэлтэй учрах л болно. Харин ч жаргал хэзээ нэгэн цагт ирнэ гэж өөртөө итгүүлэн өчнөөн жил зовон зовон амьдраад насны бөгсөнд жаргасан юмгүй үхчихвэл үгүй ээ мөн харамсалтай яа? Тэгж “шатаж” байсанд орвол эртхэн нүд аньчихвал амар ч юм шиг.
Тэгээд чамайг төрүүлж өсгөсөн эцэг эх, ойр дотныхноо бодохгүй хувиа бодсон гэж магад. Гэтэл ээжийнхээ яс махаа уран тасдан байж төрүүлсний гавъяаг гаргаж чадахгүй нүдэнд үзэгдэх төдий амьд сүг сүүдэр алхаж явбал яана? Эсвэл төрүүлсэндээ ч харамстал нь өөдгүй амьтан болчихсон байвал яана? Эрх биш махан биеийг нь тэвэрч сэтгэлээ дэвтээх ч хийморь сүнс нь аль хэдийн энэ биендээ байхгүй...

Цаашид хийж бүтээх ажил зөндөө байна, тун удахгүй бүх юм сайхан болно гэж үү? Чи магадгүй зорилгодоо хүрэх замаасаа хазайгаагүй болохоор тэр нэгэн “азгүй амьтны” нүдээр амьдралыг харж чадахгүй байгаа байх. Миний нүдээр бүх ердөө л юм хар, цагаан, саарал. Гашуун шорвог. Өнгөгүй үнэргүй амтгүй. Урд нь яаж амьдарч ирснээ, өдийг хүртэл юу хийж явснаа ч ойлгохгүй. Юу ч чухал биш. Хорвоо ертөнц түүн дээр оршин буй бүх юмс хүмүүс мод ургамал, байшин барилга тэр ч бүү хэл тамхины утаа, наранцэцгийн үр, хийсч яваа чихрийн цаас хүртэл нэгэн бүхэл зүйл харин би тэр бүхлээс тасран алслагдаж буйгаа мэдрэнэ. Би төрөхдөө ямар нэгэн зүйлийг энэ их амьдралын төлөө хийх амлалттай төрсөн, амлалтаа биелүүлж чадаагүй бол амьдрал надад аймшигтай хатуу хандаж өшөөгөө авна. Тэрнээс зугтах цорын ганц арга нь бүр мөсөн явах байж болох юм. Гэхдээ үхсэний дараа энэ бүгдээс ангижирдаг юм болов уу би мэдэхгүй. Өөр ертөнцөд өөр амлалт, өөр даалгавртайгаар ахин төрдөг байж ч магадгүй.

За тэгээд үхлээ гэхэд хэн ч надаар дутахгүй дээ. Үсрээд л хэд хоног уйлж гашуудаад, хэдэн сар шинэ мэдээ болгож яриад хэдхэн жилийн дотор ор тас мартана. “Өө яасан харамсалтай юм бэ? Сайхан охин байсан юмсан. Юугаар дутсан гэж тэгж байдаг юм бол доо? Ум ма ни бад мэ хум” Тэгээд л өөр өөрийн мөрөө хөөнө. Юугаар дутсаныг адилхан байдалд орсон нэгэн л гадарлана. Бусад нь өөрийн зогсож буй азжаргалтай өнцгөөс харж шүүн тунгааж мэдэмхийрнэ. Хэрэв насаараа эрж хайж хүлээж зорьж байсан зүйлээ олчихоод ойлгочихоод биелүүлж чадахгүй алдвал цаашаа яах гэж амьдрана гэж? Ууж идэж унгаж хэхрээд урсгал даган гэлдрэх гэж үү? Тэгвэл хүн нэртэй болохоос тэжээмэл малаас ялгаа юун? Муу амьдрахаар сайн үх гэдэг үг үнэн ч юм шиг. Хэрэв энэ олон хар толгойноос онцгойрч өөрийнхөө зорилгыг биелүүлж чадахгүй түмний нэг хэвээр үхэх юм бол амьдралд дурлах юун? Хэн ч биш төрөөд хэн ч биш хэвээр амьдарсаар хэн ч биш хэвээр үхээд хэдхэн жилийн дараа мартагдахын тулд өчнөөн жилийг шүд зуун өнгөрөөх гэж үү дээ? Яг адилхан өнгөрүүлсэн 100 жил ч нэг цаг ч хоорондоо ялгаагүй дээ.

Бүтэлгүй дурлалаас болж үхлийг сонгосон нэгэнд ахиад дурлал ирэх л байсан гэхийн оронд яг түүнийг хайрлах даалгавртай төрөөд чадаагүй болохоор цэг тавьжээ гэж бодож үзсэн үү? Эсвэл их сургуульд орж чадаагүй амиа хорлосон япон сурагчийн зорилгоо гүйцээх шат нь түүгээр дуусгавр болсон юм байна гэж бодоод үзээрэй. Би амиа хорлохыг олон нийтэд уриалах гэсэнгүй ээ. Зүгээр л тэдгээр хүмүүс амьдралын үнэ цэнийг та биднээс дутуугүй мэддэг л байсан байж таарна. Харин зориг гаргасан шийдвэрийн шалтгааныг нь хүндлээд хэн нэгний амьдралыг битгий шүүгээрэй л гэх гэсэн юм. Бусдын төлөө төрөөгүй бусдын өмнөөс амьдраагүй бас бусдын өмнөөс үхээгүй. Чиний нүдээр тэр жаргалтай байж болох ч түүний хувьд бүх зүйл дууссан байж болно. Харин хэрвээ чи надтай санал нэгдэхгүй байвал хүн болж төрсөн зорилгоосоо хазайгаагүй байна гэсэн үг дээ, баяр хүргье!!!

2010/05/30
О.Агиймаа

Сохор толь


Надад бололцоо л олдвол толины урд саатах дуртайгаа нуух юун. Миний хамгийн сайн найз бол толь. Тэр надад үнэнийг хэлдэг цорын ганц үнэнч туслах. Илт зохимжгүй байхад гайхамшигтай үзэсгэлэнтэй байна гэж хэлэх, эсвэл хэнээс ч сайхан байхад санаатайгаар өөртөө итгэх итгэлийг минь хугалах гэж оролдох үед хэн ч толь шиг зөвлөгөө өгч чаддаггүй. Тийм ч учир боломж олдвол тольтой нөхөрлөж өөрийнхөө хичнээн сайхан харагдаж байгааг эсвэл хэрхэн улам сайжрах талаар бодож явдаг нь охидын нийтлэг дүр.

Толинд харах бүрт бүсэлхийгээ давсан тас хар гэзэгтэй, урт сормуустай алаг нүдээ эргэлдүүлсэн инээхэд улаан уруулаар эмжсэн тэгш цагаан шүднүүд нь яралзсан гоолиг биетэй зэгзгэр бүсгүй харагддаг. Би юу ч өмссөн сайхан харагдаж, дотроосоо гэрэлтэн үргэлж аз жаргалтай байна. Сайн сайхан бүрийг сэтгэлдээ амирлуулан явахад амьдрал ийм гэгээлэг өнгөлөг байдаг юм байна гэж итгэдэг. Үнэнч туслах толины хажуугаар өнгөрөхдөө өөртөө сэтгэл дундуур үлдсэн удаа үгүй. Толин дээр тусах дүрс сэтгэл шиг минь үүрдийн сайхнаараа байх юм шиг санаж явлаа.

Би өвдөв. Хэлж сануулалгүй ирдэг хорвоогийн зовлон миний нуруун дээр буулаа. Өтгөн сайхан үс минь өдөр өдөрт шингэрсээр эцэст нь хусуулав. Улаан уруул минь хатаж омголтоод нүдэнд минь гал цог алга. Байнга хэвтэрт байсаар туранхай зэгзгэр гэдэг үг ч надад хамааралгүй болсон. Гэсэн ч хүсэл мөрөөдөл, чин сэтгэл минь хэвээрээ л байсан.

Харин бодит байдлыг байгаагаар нь илтгэдэг үнэнч толь надад үлдсэн өчүүхэн найдварыг булшилсан юм. “Би... би энэ хүн мөн гэж үү дээ?” хэмээн чичирсэн дуугаар өөрөөсөө асуув. Толины тусгалд ойх тэр бүсгүйд надтай төстэй зүйл огтхон ч алга. Харахаас нүд хальтрам өрөвдөлтэй бүсгүйн гуниглаж шаналсан царай харагдана. Гэвч, гэвч миний сэтгэл санаа өөдрөг байгаа шүү дээ. Би урдын үзэсгэлэнтэй бүсгүй хэвээр байж бусдад сайн санаж хорвоо дэлхийг хайрлан нүдээрээ инээсээр байгаа. Дотроосоо нүд сохлом хурц гэрэл цацруулсаар байгаа. Би өмнө нь хэн байсан тэр хэвээрээ байхад толин дох дүрсний ялгаа дэндүү их байна.

Толь сохор юм байна. Тэр хэнээс ч илүү худалч зөвлөгөө өгдөг байсан юм байна. Бидний бие биеэсээ олж харж чаддаг сэтгэл гэдэг зүйлийг огт мэддэггүй юм байна. Толь чинь хоосон хөндий зүйл юм байна. Битгий ахиж толинд итгээрэй, би ч гэсэн. Алив ер нь энэ муу сохор толиор яадаг юм? Хагалаад хаячихъя... Май чи!!! Худал ярьсны чинь шийтгэл энэ. Мянган хэсэг болоод хэвтэж бай!!!

2010/05/23

О.Агиймаа

Онцгой


Дэвид нисч явна. Бие нь хөнгөрч, зүрх нь минутанд ганцхан удаа цохилж байx шиг санагдав. Өөрийнхөө эд эс бүрийг ширхэгчлэн сонсоно. Түүний бие махбодь дээд зэргийн мэдрэмтгий болж, тархи нь эцэстээ тултал ажиллана. Бүр биенийхээ хэдэн сая нүхээр ялгарч буй хөлсний дусал бүрийг тоолж болмоор. Тэр машинтайгаа хавцлаас нисч явна. Цаг хугацаа зогсов...

Энэ хооронд ёстой бүх л амьдрал нь нүдний өмнүүр эхлэл төгсгөл, эмх замбараатайгаар ээлж дараалан хөвөрнө. Хүүхэд нас, төрж өссөн жижигхэн 2 давхар даруухан хүрэн байшин, хашаандаа тарьсан цэцгээ биднээс илүү хайрлаж харамладаг, өдөрт ердөө гуравхан удаа мишээдэг хүрэл хөшөө шиг хүйтэн хөндий аав, цаг үргэлж мэлрэг цэцэгтэй нил ягаан хормогчоо зүүчихээд гал тогооны өрөөндөө “I say a little prayer” дууг аялангаа бялууны шинэ жор зохиодог ээж, боломж л гарвал гутланд нь элс хийх зэргээр шоглодог дээрэлхүү ах Патрик, үдэшлэгийн хатан хаан болж хөлбөмбөгийн багийн залууст тоогдох туйлын зорилготой, сургууль дээр таарахаараа танихгүй дүр үзүүлдэг хуурамч язгууртан эгч Глориа, байнга энгэр ханцуйнаас нь зүүгдэн нулимстай нүдээр ширтэн урваганаж байдаг бяцхан дүү Жой нарынх нь царай харагдав.

Тэр хэзээ ч онцгой нэгэн байсангүй. Цэцэрлэгт, бага сургуульд, дунд сургуульд, ахлах сургуульд, их сургуульд ч тэр. Бусдаас ялгарах юмгүй энгийн нэгэн хөвгүүн, залуу байсан. Хамгийн үзэсгэлэнт охидыг Дэвид шохоорхохоос цаашгүй. Тэд царайлаг, хав дөрвөлжин нэг үгээр дажгүй залууст татагддаг. Хамгийн сайн дүнд Дэвид санаархахаас цаашгүй. Хуруу зузаан шил зүүж насандаа ахадсан олон ном уншиж судласан гавалууд сайн дүнг нь авчихна. Хамгийн өндөр цалинтай ажлын ярилцлаганд Дэвид оролцохоос цаашгүй. Хамгийн ОНЦГОЙ хүмүүс л өндөрт гардаг. Дэвид шиг энгийн хүмүүс ажилчин шоргоолжны амьдралаар л амьдрах заяатай. Илүү ч үгүй дутуу ч үгүй.

Секундыг сая хуваасны нэг хугацаа өнгөрөхөд тархиных нь мухарт байх дурсамжийн гэгээтэй хэсэг эхлэлээ. Өдөр уртсаж нялх ногоо соёолсон бороотой хаврын нэг үдэш Моллиг анх харж билээ. Тэр өдөр гэрийхээ ойролцоох жижигхэн хоолны газарт заншил ёсоор жигнэсэн тахианы цээж мах, бас бус дагалдах салат ногоо хамгийн гол нь өдрийн норм 50 гр шотланд вискигээ хүртчихээд зүсрэн шиврэх бороог хараан зүхсээр алхаж явсан юм.

–Надад бусад шиг хүсэл тэмүүлэл зорилго, эд хөрөнгө, ядаж намайг гэх хэн ч байхгүй дээрээс нь энэ хараал идсэн борооноос халхлах шүхэр ч алга. Чөтгөр алгад, ингэж явснаас үхчихсэн нь ч амар юм уу? Энэ хорвоо надаар дутах ч үгүй биз, тэр онцгой хүмүүс нь миний өмнөөс бүгдийг хийчихнэ дээ гэж аман дотроо үглэнэ. Гэтэл хажуудаа хорвоо ертөнцийг тэр чигт нь гийгүүлсэн алтан шаргал үстэй дагина суулгасан онгироо залуу нүдний булангаар хялайн харж инээмсэглээд мөнгөлөг спорт машиныхаа хурдыг нэмэн замын шавар, шавхай цацан өнгөрлөө.

-Хараал ид, чамайг хараал идээсэй. Яагаад бурхан минь??? Би яагаад ийм азгүй, энгийн юм бэ? Би яагаад онцгой биш юм??? Гэж Дэвид тэнгэр лүү харан хамаг тэнхээгээрээ орилов. Тэр мөчид ард нь намуухан мөртлөө жингэнэсэн инээд сонсогдлоо. Дэвид давхийн цочиж жингэнэх дуун гарсан зүг рүү толгой эргүүлэн хараад хөшиж орхилоо. Усан цэнхэр сарпан нь намирсан час улаан шүхэртэй залуухан бүсгүй түүнийг шоолон хөхөрч байв. Дэгжин хээнцэр биш ч нүдэнд дулаахан, даруухан бүсгүй байлаа. Хар хүрэн долгиотсон үстэй, цайвар арьстай, гойд царайлаг биш. Хамран дээрээ үл мэдэгдэм хэдэн сэвхтэй юм. Хамгийн гол нь түүний нүд хорвоо ертөнцийг бүхэлд нь багтаасан мэт гүнзгий санагдана. Бас жингэнэсэн инээд нь борооны хар үүлийг нэвтлэн гийх нарны цацраг мэт. Хэсэг зуур цаг хугацаа зогссон мэт болж билээ.

-Та яагаад онцгой биш гэж? Усан бороонд шүхэр ч үгүй шалба норчихоод замын голд бурхан руу орилоод зогсож байгаа хүнийг л би хамгийн онцгой гэж хэлэх юм байна. Тийм ээ Молли түүнийг онцгой гэж хэлсэн юм. Тэр үг л Дэвидэд урам зориг өгсөн. Моллитой танилцсанаас хойш амьдрал нээрээ үл ялиг өөрчлөгдсөн ч юм шиг. Гэхдээ л тэгтлээ онцгойрсон зүйл байхгүй л дээ. Олдог мөнгө нь ихсээгүй, амьдрал нь дээшилж гэнэтийн үйл явдал тохиолдсонгүй. Гэсэн ч ажлаа тараад яардаг хүнтэй болсон. Харин түүнийгээ мэдэгддэггүй байсан. Түүнийг ухаан орсон цагаас л аав нь цэцгүүдээ энхрийлэн илбэж байснаас ээжийг нь хайрлаж байхыг харсан удаа байхгүй.

Харин Молли Дэвидээс хэзээ ч хайр нэхэж, бусад бүсгүйчүүд шиг элдвийн шаардлага тавиж хэрүүл маргаан гаргадаггүй байв. Гэхдээ уулзах бүртээ ухаалаг цэнхэр нүдээрээ инээмсэглэн угтана. Дэвидийн сэтгэлд юу ч хүрдэггүй бол Молли тэр бүгдийг зөөллөж амьдралын хором бүрийг аз жаргал болгон эргүүлнэ. Дэвид баяртай байх гэж ер нь үгүй, тэр онцгой нэгэн байхыг хүснэ, түүний төлөө ядаргаанд ортолоо ажиллана. Жижиг сажиг зүйлд уур бухимдлаа гаргана. Харин Молли хэзээ ч эмзэглэж гомдож байсангүй. Нөгөөх л жингэнэсэн инээдээрээ инээнэ.
Удаан хамт байх тусам Дэвид улам түрэмгий болж Молли түүний аяар байх болов. Ямар нэгэн хэрүүлийг тэр эхлүүлнэ, харин Молли л цэнхэр нүднээсээ таслан урсгав уу гэмээр том том нулимсаа дуслуулан байж уучлалт гуйн аргадна. Яваандаа энэ бол дүрэм болов. Дэвид илүү мэрийн ажиллаж албан тушаал нэг шатаар ахилаа. Тэд гэр бүл дотны найз нөхдийн хүрээнд даруухан хуримлав.

Хуримын даашинзны дэлгүүрийн хоргоны өмнө цэнхэр нүд нь хязгааргүй их бахдал биширлийг агуулан зогсох Молли. Үүлэн дунд хөвөх мэт үргэлжилсэн хэдэн зуун цагаан даашинз дундаас Молли нэг л даашинзыг бараг таван хором гөлөрч зогсжээ. Гар ажиллагаа их орсон нь харахад л тодорхой өрөөсөн мөртэй, ташааныхаа чамин нугалаандаа сувдан чимэглэлтэй загасан хормойтой даашинзыг Молли онцолжээ. Худалдагч санал болгоход Молли өмсч үзэв. Ээ тэнгэр минь энэ даашинз Моллид л зориулагдан бүтээгдсэн бололтой. Ташааных нь нугалаас бэлхүүсэнд нь яг таарчээ. Хэр баргийн юманд сэтгэл нь хөдөлдөггүй Дэвид хүртэл дуу алдах шахав. Түүний сүйт бүсгүй ийм үзэсгэлэнтэй байсан гэж үү? Харин даашинз жирийнийг бодвол арай үнэтэй байв. Уг нь ч Дэвидийн мөнгө хүрэх л байсан. Гэхдээ тэр арай хямдыг авахыг санал болгож Молли ч зөвшөөрлөө. Нэг их онцгойрох юмгүй хямдхан даашинзаа уутанд хийлгэж байхдаа урам хугарсан харц шилэн хорго руу шидэхийг нь Дэвид анзаарсан ч анзаараагүй царай гарган өнгөрсөн билээ. Бурхан минь би ч адгийн новш хог шаар юм даа. Тэр даашинзыг авч өгөхөөсөө би юунд гар татав даа?

Амьдрал үргэлжилсээр... Дэвид бусдаас онцгой нэгэн байхын хүслэнд автаж бүр ч шаргуу ажиллана. Гэртээ ирж хонохгүй байх өдөр ч бий. Молли уурлаж гомдоно гэж ер үгүй. Харин өглөө ирэхэд нь индүүдсэн цэвэрхэн хувцас, ширээн дээр халуун хоол хүлээж байдаг байлаа. Молли өөрөө орондоо буруу харан хэвтэнэ. Шүршүүрт орж хувцсаа сольж өмсчихөөд хоолноосоо хэд халбагадаад гарах хоорондоо бас л уур буцлана. Эр нөхөр нь шөнөжин ажиллаад ирж байхад босч ирээд мэндэлчихгүй ногоороод л, уг нь би онцгой нэг байсан бол илүү сайхан эхнэр авах байсан гэж боддог байж билээ. Нүгэлт намайг битгий өршөө бурхан минь. Бүх л амьдралаа намайг тав тухтай байлгах гэж гаргуунд нь хаясан хөөрхий тэр бүсгүйн талаар би нэг ч удаа бодож байсангүй. Шөнөжин намайг ирэхийг хүлээгээд л хоол хийж байгаад өглөө ядраад зүүрмэглэдэг байсан биз? Би яагаад урд нь анзаарсангүй вэ? Хорон үг чулуудчихаад гарахын оронд нь нэг удаа хацар дээр нь үнсээд баярлалаа гээд гараад явсан бол тэр минь хичнээн их баярлах байсан бол??? БИ ЯМАР ТЭНЭГ ХҮН БЭ???

Дэвид хичээнгүйлэн ажиллаж өөрийн компанитай болсон. Түүнд мөнгө, албан тушаал, эрх мэдэл, нэр хүнд бүгд бий боловч тэр хөндий хүйтэн. Тэр өөрийгөө онцгой гэж мэдэрдэггүй хэвээр. Түүнийг залуухан үзэсгэлэнт бүсгүйчүүд тойрон хүрээлнэ. Тэр ч хүссэнээрээ уулзаж зугаацна. Гэсэн ч амьдрал уйтгартай нэгэн хэвийн. Юуны төлөө яагаад ийм юм? Мэдэхгүй. Молли ч Дэвидийн дүнсгэр байдалд уусаад жингэнэсэн инээд нь гарахаа больжээ. Үргэлж бодлогоширсон, гунигтай бүсгүй цонх ширтэн сууна. Бас тэр урьдынх шигээ Дэвидийн хэлсэн бүгдийг ёсчлон гүйцэтгэхээ больж сав л хийвэл ам зөрөх гээд байдаг болжээ.
Дэвид 11 унтлагын өрөө, усан сан, 750 м2 талбайтай тансаг харшдаа хүрэлцэн ирлээ. Хаалгач үйлчлэгчид бөхөлзөн тонголзон гарч ирж тосон оруулна. Оройн хоол нэг тийм чимээгүй хөндий. Өрөө дамнасан ширээний 2 үзүүрт бие биенийхээ барааг арайхийн харж хооллоно. Хувийн тогооч арааны шүлс асгарам тансаг идээнүүд ширээгээр нэг өрөх ч нэр нь үл санагдах жижигхэн зоогийн газарт Моллитой иддэг байсан хэсэг ногоотой жигнэсэн тахианы цээж мах, 50 гр шотланд вискины амтанд хүрэхгүй. Одоо тэд хоорондоо бараг ярилцахаа больжээ. Ярилцах сэдэв ч олдохгүй.

Тэд элэг дэвтээх үр хүүхэдтэй болсонгүй. Молли хүүхэдтэй болохыг хүсдэг ч Дэвидэд хэлэхээс зүрхшээнэ. Тэд эхнэр нөхөр нэртэй л болохоос нэг оронд ч унтахаа больжээ. Тэр ганцаардлаа дотроо л хадгална. Дэвид 3 өдөр гэртээ ирж хоносонгүй.Тэд анх танилцсан өдөр шиг бороотой хаврын орой Моллигийн тэвчээр алдарчээ. Уул овоо шиг хувцас хогшлоосоо хамгийн чухал хэдийг цүнхэндээ хийж баглаад хувийн машинаар биш хөлсний тэргээр арилаад өгчээ. Урьдын адил уйтгарт гэртээ хөл тавьсан мөчид л Дэвид эвгүйрхэв. Хэн нэг зарц нь эзэгтэй явсныг хэллээ. Ханхай хоосон том байшин хүйтэн салхи үлээн угтав. Уур бухимдал дээд цэгтээ хүрч таарсан болгоноо хагачиж өшиглөв. Моллигийн хамгийн хайртай хятадын Сүн улсын үеийн шаазан ваар гарт нь өртөн юу ч үгүй болтолоо хэмхэрлээ. Дэвид л алга болох эрхтэйгээс Моллиг ингээд газрын гаваар орно гэж төсөөлсөн ч үгүй. Хайж сураглаад ч хаанаас ч олсонгүй.

Дэвид Моллиг ингээд алга болчихсонд дэмий л бухимдаж тасартлаа уув. Юу ч бодохыг мэдрэхийг хүссэнгүй. Хөл дээрээ алхах тэнхэлгүй болсон Дэвид өөрийгөө захирч чадалгүй үсрэн гараад гараш руугаа очиж хамгийн эхний эгнээнд тавьсан, энэ дэлхий дээр ердөө 500-хан ширхэг байдаг Альфа Ромео Компедицион машинд ухасхийн суув. 4 секундэд 100 км цаг хурд авах чадалтай төмөр хүлгийнхээ аагийг гайхуулан уулын тойрог замаар тэр нисэх мэт давхина. Түүний толгойд уур, өшөө хорсол, үзэн ядалтаас өөр юу ч байсангүй. Молли түүнтэй хамт байхгүйд биш орхиод явсанд л ясны дургүй хүрнэ. Түүний тархи эв эрүүлээр сэтгэх боловч бие нь бодлынхоо хурдыг гүйцэхээ болив. Гараа хөлөө хуруугаа толгойгоо хөдөлгөж чадахгүй болов. Нүдэнд үл үзэгдэх төмөр гинжээр тас хүлчихсэн мэт дэмий л хөлс урсахаас өчүүхэн ч хөдлөж чадахгүй байлаа. Ам ангайвч хоолой нь хатаад аа гэх авиа ч гарсангүй. Эрх биш түүний нүд л ийш тийш хөдлөн амьд байгааг нь гэрчилнэ. Цаг хугацаа оронзайны өмнө тэр дэндүү болхи удаан болсон мэт. Тэгээд Дэвид огцом эргэлтэн дээр жолоогоо дарж амжсангүй замын төмөр хашлагыг сэт дайран нисэв.

Тэр машинтайгаа нисэж явна. Түрүүхэн цаг хугацаа, оронзайн түүнийг хаян урсаж байсан бол яг одоо эсрэгээрээ Дэвидийн тархи гэрлийн хурдаар ажиллан бүх амьдралаа ганцхан хормын дотор нэгд нэгэнгүй эргэн харж буруу зөвөө шүүн цэгнэв. Тэр тэс өөр хүн болжээ. Ямар нэгэн далдын хүчин түүнийг ямар новшийн зан гаргасныг ямар хөгийн амьтан болчихсон байсныг өөр хүний нүдээр харуулжээ. Тэр харамсаж байв. Үнэхээр голдоо ортол харамсана. Үхэж байгаагаа мэдэх үед сэтгэл санаа зөвхөн үнэнийг хүлээн зөвшөөрдөг. Тэр юун дээр алдаж явснаа ойлгосон. Онцгой болох гээд хөлс нулимсаа урсган байхдаа өөрийг нь жинхэнэ онцгой болгож байсан хүн нь Молли байсныг анзаараагүй явжээ. Хэн ч биш байхад нь Молли л түүнийг онцгой гэж үнэлсэн. Хүнд хэцүү цаг мөч бүрт Моллигийн урам зориг урагшлах хүч нь болж явсныг, түүнгүйгээр тэр урагш нэг ч алхаж чадахгүй ухрах байсныг ухаарлаа.

Гэтэл Дэвид Моллигийн төлөө юу хийлээ? Хүний үнэргүй адгийн новш. Хөөрхий бүсгүйд чулуун зүрхтэн шиг хандаж үргэлж харааж загнадаг байсан. Хэзээ хамгийн сүүлд цэцэрлэгт хүрээлэнгээр хамт зугааллаа? Хэзээ театрт жүжиг ший хамт үзэв? Хэдэн насны төрсөн өдрөөр нь би цуг байж баяр хүргэлээ? Молли тэнгэрийн элч тулдаа намайг тэсч өдийг хүржээ. Би бол хүйтэн цустай өрөдвөх сэтгэлгүй амьтан. Нүд минь одоо нээгдлээ. Би үхэж байгаагаа мэдэж байна. Хэрвээ энэ бүх зүйл тохиолдоогүй байсан бол би түүндээ хичнээн их хайртай байснаа л хэлмээр байна.
Моллигоо чанга гэгч нь тэврээд энэ олон жилийн турш түүнийг тарчлаасан хөгийн амьтан байсныхаа төлөө би өвдөг сөгдөж байгаад уучлалт гуйна. Ханатал нь үнсэж эрхлүүлнэ, хөөрхий бүсгүйн сэтгэл нь хичнээн дэвтэх байсан бол? Би өдөр бүр ажлаасаа яаран яаран ирээд анх танилцахдаа уулздаг байсан жижигхэн хоолны газартаа жигнэсэн тахианы цээж махаа идчихээд Моллитойгоо гудамжаар алхаж од тоолонгоо мөрөөдлийг нь сонсох байсан. Түүндээ би хэд л бол хэдэн удаа хүссэн хуримын даашинзыг нь авч өгөөд ахин хуримаа хийнэ. Би амьдралаа Моллид зориулан өөрчилнө. Түүнийг би жинхэнэ эр хүний ёсоор жаргаах байсан. Хөөрхөн хүүхэдтэй болчихоод яаж эрхлүүлэхийг нь хараад бахархаж суух байсан. Аав маань цэцгийн дэлбээгээ энхрийлдэг шиг тэр миний тарьсан цэцэг болох байсан. Ай хөөрхий одоо яалтайв дээ? Хэрвээ надад одоо амьдрах онцгой боломж гардаг л юм бол би алдаагаа бүгдийг нь засаж эхнэрээ хамгийн ихээр хайрлаж халамжлан үргэлж жингэнэсэн инээдээр нь хорвоог чимж явах болно бурхан минь. Түүний хацар дээгүүр нулимс урсана...

Энэ бүгдийг Дэвид ганцхан секундэд бодсон юм. Гэнэт цаг хугацаа ахин хурдаа авч түүний бодолд гүйцэгдэхээ болив. Машин уулын уруу өнхөрч хоёр ч удаа хий эргэлдээд бүдүүн гэгчийн царс модыг голоороо хугартал хамраараа хэмх мөргөн зогсолоо. Улаан цэнхэр гэрлүүд анивчин, дуут дохио хангинан цагдаа түргэнийхэн ирж сэг болсон машиныг битүүмжлэн Дэвидийг авч явлаа. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд шуугилдан хот даяар жижигхэн бужигнаан болов. Дэвид суудлын бүсээ зүүгээгүй байсан хэдий ч хачирхалтай эсвэл азтай гэж хэлж болохоор явдал тохиолдсон юм. Түүний 3 хуруу тулж, нэг хавирга хугарч, баруун талын хөмсөг сэтэрч, мод мөргөх үед шүдээ тас зууснаас болж уруулаа бага зэрэг хэгзэлснээс өөр гэмтэл байсангүй. Эмч шинжээчдэд үнэхээр гайхамшиг гэхээс өөр үг олдсонгүй. Хүмүүс Дэвидийг дээд тэнгэрээс заяат хүн, үхэх цаг нь болоогүй, бурхан өөр дээрээсээ буцаасан гэх мэтээр ярилцаж байв.

Дэвид эмнэлгийн өрөөнд нүдээ нээлээ. Шинэхэн гоодаль цэцгийн үнэр нэн тааламжтай уур амьсгал буүрдүүлнэ. Өрөөн доторхыг тойруулан харав. Тарьмал цэцгээ хүүхдүүдээсээ илүү хайрладаг хүрэл хөшөө шиг аав, мэлрэг цэцэгтэй нил ягаан хормогчоо зүүчихээд бялууны шинэ жор зохиодог ээж, боломж л олдвол шоглодог дээрэлхүү ах Патрик, таарахаараа танихгүй дүр үзүүлдэг хуурамч язгууртан эгч Глориа, хэдий том болсон ч энгэр ханцуйнаас нь зүүгдэн урваганаж байдаг дүү Жой нарынх нь царай харагдав. Тэдэн дунд Молли байлаа. Усан цэнхэр даашинз өмсөж долгиотой хар хүрэн үсээ шуужээ. Гүн цэнхэр нүдэнд нь гэмшсэн, санаа зовсон байдал илт... Бас нүүр нь бэлцийж хавагнасныг ажихад уйлсан нь илэрхий байлаа. Молли Дэвидийн орны толгойд дөхөн ирж

-Намайг үнэхээр уучлаарай хайрт минь. Би үнэхээр ийм явдал болно гэж бодсонгүй. Эр нөхрөө хаяж явдаг нь миний буруу. Би чамд дэндүү их гомдсон байсан. Би тэгээд ойр зуурын эд зүйлээ цуглуулаад Сицилд байдаг нагац эгч Клара байна шдээ? Түүн дээр зочилж очих гэж байсан юм. Тэгээд тэнд хоног толгойгоо сэргээж тайвшрангаа юм бодохоор шийдсэн. Чамд хэлээгүй нь миний буруу. Онгоцны буудал дээр нислэгээ хүлээж байтал зурагтаар чиний ослыг гаргахад миний зүрх зогсчих шиг болсон. Би замын турш юу хийчих вэ гэж бодож миний буруугаас болж чамд ямар нэг зүйл тохиолдсон байхвий гэдгээс үхтэлээ айж уйлсан... Би тэнгэр бурхнаас чамайг амьдруулаад намайг оронд нь үхүүлээч гэж зөндөө гуйж залбирсан. Чи минь намайг бодвол амьд явах эрхтэй онцгой хүн шүү дээ. Дэвид ээ би чамд хайртай.

Дэвид хамаг чадлаа шавхан байж өндийн суугаад Молли рүү харах мөчид нь нүд нь гялалзав. Молли асар их горьдлого тээж хорвоо ертөнцийг агуулсан харцаар Дэвидийг цоо ширтлээ.

-Уучлаарай, эр нөхрөө хаяж харанхуй шөнөөр оргон зайлагч энэ хүүхнийг би танихгүй юм байна. Би өөрөөс нь болж амиа алдах дөхсөн байхад өөдөөс минь хараад нулимс дуслуулахаасаа ичихгүй байна уу? Би онцгой хүн шүү, хадагтай та одоо хурдан миний нүднээс далд орж үз” гэж хэлээд буруу харан хэвтэв. Молли өрөөнөөс толгой унжуулан нулимаа цувуулсаар сажлан гарав. Ай бурхны өгсөн онцгой боломж оо гэж...

2010/05/19

О.Агиймаа

Шүхрээр яах юм бэ?


Нэгэн хэвийн гунигтай, залхуутай орой. Зүрх байх хэсэгт хоосон хар нүхнээс өөр юу ч үгүй. Цээж дүүрэн амьсгаа авч чадахгүйдээ дэмий бачимдана. Уйтгарламаар. Дотор харанхуй. Би яагаад...? Би юуны учир...? Би хэзээ...? Би яах гэж...? Уйлмаар. Гэсэн ч нулимс байхгүй. Хичнээн шахавч нэг дусал ч гарахгүй. Харин сэтгэл дотор бөглөрнө. Би хүснэ. Гэхдээ юуг? Өөрөө ч мэдэхгүй. Гэвч олох ёстойгоо л мэдрэнэ. Надад нэг ч гэсэн дохио сануулга өгөөч дээ бурхан минь...

Гэнэт сэтгэл хөвсөлзүүлж догдлуулсан зөөлөн үнэр хамар цоргив. Цочсон миний биенээс уйтгарт бодол үсрэн зугтав. Хөөж барихыг хүссэнгүй. Харин тэр л үнэр... Чийгний, дэндүү удаан хүлээсэн борооны үнэр. Нүдээ анин гүнзгий амьсгал авлаа. Хүйтэн, уйтгартай, дуусдаггүй урт өвлийн тас няс жаварт бээрч бэгжиж явахдаа зөвхөн чамайг л хүлээж явснаа би ойлгов. Ирж яваа зун цаг, үргэлжийн жаргалийг амласан анхны бороог л би өөрийн мэдэлгүй хүлээхдээ зөнгөөрөө хатуу ширүүн өвлийн зудыг давсан юм байна. Харин тэр ирчихэж. Тэгээд намайг дуудаж байна.

Би түүнрүү яарна. Зүрх минь цээжиндээ багтахгүй хүчтэй цохилно. Шатан дээр ч хөл хүрсэнгүй далавчтай мэт дүүлээд гарав. Нүүрэнд минь гуниг гутрал бодлогоширол зовлонгийн аль нь ч байхгүй. Зөвхөн инээмсэглэл л тодроно. Бороо намайг зөөлөн шивэрсээр угтлаа. Дотор тээглэсэн гайтай бул чулуу шиг нулимс хамаг гунигийг хаман урсана. Чи бас намайг хүлээж байсан юм уу? Намайг л зөөлөн дуслуудаараа илбэх гэж хахир хүйтэн өвлийг давсан уу? Тийм гэх шиг бороо улам ширүүснэ. Тэгэхдээ хэмнэл нь нэг л танил дотно.

Эрэл сурал болсон нандин эрдэнээ олоход хүн хичнээн баярладаг билээ? Яг л тийм мэдрэмж ургана. Дусал болгоныг нь газарт унагалгүй өөртөө шингээх шунал төрнө. Харамлана. Зөвхөн над дээр, зөвхөн намайг... Бороо минь чи зөвхөн минийх. Бороо бүр хүчтэй оров. Моддын навчсыг сэржигнүүлэн дээврийн модыг пижигнүүлэн бөмбөрдөх аялгуунд би бүжнэ. Сэтгэл зовох юу ч байхгүй. Диваажингийн амар амгалан.

Аянга цахилгаан цахиж аадар бороо цутгана. Би бүр онгиров. Надад тэр шүхэр чинь хэрэггүй. Хувцас гутал норох надад огт сонин биш. Ахиад зөндөө олдоно. Харин энэ л борооны ширхэг болгон нь алдмааргүй. Ариухан дуслуудаараа намайг угаа бороо минь. Өвөлжин биед минь нэвчсэн утаа тортогны угаарыг уусга! Нүүрний минь энгэсэгийг ч урсга! Сүрчигний минь үнэрийг арч! Ороосон үсийг минь задал! Хиймэл бүхэн арилаг!!!Би чамтай зөвхөн өөрөөрөө байхыг хүснэ. Мөн чанар, би бас чи. Тэгээд л гүйцээ. Хувцас шалба норж, гутланд ус нэвтрэв.

Бүлээн бороонд л норох гэж би өвлийг өнгөрөөсөн байхад тэр шүхрээр чинь би яах юм бэ? Худал хуурмаг хиймэл бүхнээ энэ гэгээхэн дуслуудад уусган угаах л гэж хүссэн байхад, аз жаргал урин дулааныг зөгнөх энэ бороонд хатсан сэтгэлээ услах л гэж төрсөн байхад тэр шүхрээр чинь би яах юм бэ???

2010/05/16

О.Агиймаа

Хайлсан гар утас буюу Хүлээлгэсэн залууст


Чи ямар нэгэн асуудалд төвлөрч чадахгүй, дотор чинь нэг л тайван бус байна уу? Найз нөхөдтэйгөө уулзаж гадуур явмаар, эсвэл жоохон хөөцөлдөөд шийдчихмээр ажил байдаг. Ямар ч байсан лаглайж суух завгүй чухал хүн шүү дээ чи чинь. Гэтэл толгойд чинь бодож байгаа юм юу ч байхгүй, хов хоосон. Саяхан юу бодож байснаа ч санахаа больчихлоо. Тэгээд тэнэж одсон бодлоо олох гээд чи хамаг тамир тэнхээгээ барна. Бас яах учраа олохгүй самгардаж хараал урсгах ч энүүхэнд...

Ширээн дээр байгаа гар утас байн байн хангинахад нүднийхээ булангаар харж минутын зайтай улаан товчлуур дээр дарна. Хэт их завгүй байснаас болоод хий юм сонслоо гэж сүүлдээ бодно. Тоохоо ч болино. Дэлгэцний зурган дээрх хагас нүцгэн хүүхний зураг далдартал мессэж ирсэнд дургүй нь хүрч уншихгүй устгаж хаяна. Үүрэн телефоны компаниудыг дуудлага замаас нь “үржүүлсэн” хэрэгт хэрэгт хардана. Уур буцлана. Утсаа унтраана. Хааяа хөөрхий зол муутай утас ирсэн дуудлагыг дамжуулсан хэргийн буруутан болж золигт гарна.

Энэ бүгд нэг охиноос л болж байгаа тийм үү? Тэрэнтэй тэрэнгүй хорвоо дэлхий уужим хийх юм зөндөө байхад мөнхийн араас чаргууцалдсан тэр хүн. Ямар ч үнэ хүндгүй дуртай үедээ яваад очиход инээгээд угтдаг, дургүйгээ хүрвэл хаяад гарахад нус нулимсаа цувуулаад үлддэг тийм л охин. Түүнд нэвтрэхгүй хаалга цоож гэж байхгүй, харин хөөж туугаад явуулчих чадалтай амьтан байхгүй. Тэгээд чи эцэс төгсгөлгүй гүйлтийн уралдаанд тарчлана.

Тэр тун удахгүй араас дагахаа болих байх гэж найдна, өөртөө итгүүлэх гэж оролдоно. Тун удахгүй өөрийнхөө дэргэдээс холдуулчихаад сэтгэл тайван амьдрах талаар төсөөлөн бодож баярлана. Өрөөлд түүний хичнээн ядаргаатай талаар гомдол тавина. “Тэр хийх ажилгүй амьтан. Гэхдээ надад даанч хайртай юм. Боломж олдвол би түүнээс сална. Бололцоо олдох л юм бол миний шаналал дуусч, тэвчээр гаргасны шагналаа хүртэнэ. Ахиад жоохон л тэсчихвэл би жаргалтай ганц бие болно.” гэж хэн нэгэнд хэлээд тас тас хөхрөнө. Карманд нь байнга хангинаастай утас хайлна...

Харин тэр бүгдийг үл тооно. Тэр зөвхөн чиний араас дагана. Чамайг дагахад ямар ч садаа байхгүй, тэр байлгадаггүй. Тэр өөрийг нь шантруулах бүхнээс ангид байдаг. Өрөвдмөөр... Толгойд нь дүүрэн орооцолдсон бодол, зүрхээр нь дүүрэн чиний үлдээсэн шарх сорви. Тэр чиний хувьд юу ч биш бол чи түүний бүх амьдрал нь. Түүний утсаа атган шаналан суугаа дүр зураг чамд ядаргаа, харахаас дургүй хүрмээр доожоогүй амьтан. Тэгээд харахыг хүсэхгүй бол чи нүдээ анихад л хангалттай. Вот!!! Ингээд тэр ядаргаатай охин ч, ядаргаатай нулимс ч энэ хорвоод огтоос байхгүй болчихлоо, одоо цааш алхахад чөлөөтэй. Чи түүнийг аль болох харахыг хүсэхгүй тэнгэр ширтэх ч тэр хүлээнэ...

Хэсэг хугацааны дараа тэвчээр чинь нимгэрч чи түүнд уурлана. Алга болно. Тэр үед чи өөрийгөө бүсгүйчүүдийн хайрыг булаасан сайхан залуу, дайнд ялсан баатар болсон шиг санана. Зөндөө сайхан бүсгүйчүүд байна. Улам зугтана. Зай холдоно. Харин тэр үүнд итгэж чадахгүй өөрийн хайран сайхан хугацаа, тэвчээрээ алдан хүлээсээр...

Орой болгон иддэг гэрийн гурилтай шөл тийм ч амттай санагддаггүй. Хааяа ч гэсэн өөр хоол цохих сайхан. Гэхдээ гадуур иддэг хоол маань ямар чанартай байдагийг мэддэг бил үү? Тэгээд хоол биш хог идчихээд хордлогод орж аахилж хэвтэхэд гэрийн гурилтай шөл л аминд орж, магтан дуулдаг шүү дээ. Хүн гэж тийм л амьтан. Өөртөө байсан, байгаа энгийн хирнээ үнэт зүйлийг анзааралгүй өөр бусад хуурамч гял цал руу нүд болон сэтгэлээ чулуудаж явдаг. Аливаа юмны мөн чанарыг биш гаднах төрхийг л олж харах юм бол “хордлогонд орж” мажийх магадлал төдий чинээ их байна гэсэн үг. Сайхан амттай, сайхан харагддаг ч хортой “идээ-ний” хандлага анхнаасаа өөр байдаг юм.

Тийм бүсгүйн сайханд нь автаад чи гуйдаг. Чиний утас тасралтгүй яриад биш атгуулаад хайлдаг юм. Тэр хэзээ ч чиний тухай сонирхдоггүй харин түрийвчийг чинь сонждог юм. Гараа сунгахаасаа өмнө хошуу цорвойдог юм. Тэр хийх зүйлгүй гиюүрээд явж байсан ч чамд үргэлж завгүй байдаг юм. Од харвахад зөвхөн алт эрдэнэс бодож нүдээ аньдаг юм. Түүнд ирэх зам, буцах зам нь нэг байдаг юм. Тийм хүн цалингаа авсан өдөр нүүрэндээ нялуун инээмсэглэл тодруулж үлдсэн цагт нь өөр нэгний цалинг үрэлцээд явж байдаг юм. Тэр өмнө чинь нулимсаа гаргаж шаналсан дүр үзүүлэвч дотроо баярлаад алгаа ташиж байдаг юм. Тэр хүн чиний төлөө хийсэн юмгүй мөртлөө хамгаас ихийг шаардаж байдаг юм. Тэр хүн чамайг хутга бүлүүлчихээд хэвтэж байхад хурууныхаа шалбарсан өндгөнд харамсч орилдог юм. Чамайг зүрхээ сугалаад өгөхөд тэр жинлүүрийн нөгөө талд зоостой жигнэдэг юм. Хэрэв чи эргэлзэж байвал тэр сайн дураараа хүлээхийн оронд бэлэн хоолтой өөр нэг алтан тор хайгаад нисч оддог юм. Тэр үед гоо сайхан гэдэг сэтгэлийнх байдгийг, ахиж хэзээ ч тийм амттай гурилтай шөл байдаггүйг, хайрыг хамт байхдаа л хайрлах хэрэгтэйг чи ухаардаг юм.

Харин энэ хоород чиний нүдэнд өртөөгүй ч зөвхөн чамайг үнэнчээр хайрлах хэн нэгэн утсаа атган хүлээсээр л...

2010/05/13

О.Агиймаа

Хайлсан гар утас буюу Хүлээсэн охидод


Чи ямар нэгэн асуудалд төвлөрч чадахгүй, дотор чинь нэг л тайван бус байна уу? Байж суух газраа олохгүй өрөөн дотроо холхиж нэг хийсэн үйлдлээ өөрийн эрхгүй давтаж хийгээд л... Бас бодол санаа чинь эмх цэгцгүй, хэрвээ толгойноос чинь сугалаад гаргаад ирдэг бол бөөгнөрөлдсөн бөөн утас шиг болчихож багширалдсан юм байгаа биз? Тэр орооцолдооныг гаргах гээд чи хамаг тамир тэнхээгээ барна. Бас яах учраа олохгүй самгардаж нулимс урсах ч энүүхэнд...

Ширээн дээр байгаа гар утас руу байн байн нүднийхээ булангаар хяламхийж, минутын зайтай оролдож үзнэ. Хэт их хүлээснээс болж хий юм сонсоно. Цочиж сандрана. Тэгээд дэлгэцэн дээр ув улаан зүрхний зургаас өөр юу ч харагдахгүй бол урам хугарна, хорхой бүр нэмэгдэнэ. Үүрэн телефоны компаниудыг замаас нь “ажилласан” хэрэгт хардана. Хааяа хөөрхий зол муутай утас ирээгүй дуудлаганы буруутан болж золигт гарна.

Энэ бүгд нэг залуугаас л болж байгаа тийм үү? Яах учир нь мэдэгдэхгүй чамайг бөөн оньсого таавар, асуултан дунд цор ганцааранг нь үлдээчихээд алга болдог тэр хүн. Дуртай үедээ харааж зүхэж байсан ч ургаад л гараад ирдэг, гэнэт гарч ирсэн шигээ хэрвээ хүсвэл хичнээн уйлж гуйсан ч яваад оддог тийм л хүн. Түүнд нэвтрэхгүй хаалга цоож гэж байхгүй, бас тогтоон барих гинж төмөр олдохгүй. Тэгээд чи эцэс төгсгөлгүй хүлээлтийн хүлээсэнд тарчлана.

Тэр чинийх гэдэгт найдна, өөртөө итгүүлэх гэж оролдоно. Тун удахгүй өөрийнхөө дэргэд сэтгэлээрээ уячихаад үүрд хамт байх талаар төсөөлөн бодож баярлана. Өөрийнхөө бодлоос ч түүнийгээ өмгөөлж хамгаална. “Тэр завгүй л байгаа. Гэхдээ намайг бодож байгаа. Боломж олдвол тэр над дээр ирнэ. Бололцоо олдох л юм бол миний шаналал дуусч, тэвчээр гаргасны шагналаа хүртэнэ. Ахиад жоохон л тэсчих.” гэж өөртэйгөө ярилцан цонхоор гөлрөнө. Гарт нь тас атгаастай утас хайлна...

Харин тэр бүгдийг үл тооно. Тэр өөрийн замаар урагшилна. Түүнд ямар ч садаа байхгүй, тэр байлгадаггүй. Тэр бүхнээс ангид байдаг. Атаархмаар... Толгойд нь орооцолдсон нэг ч бодол байхгүй, зүрхэнд нь хэн нэгнээс үлдсэн ганц ч сорви байхгүй. Тэр чиний хувьд бүх зүйл бол чи түүний хувьд юу ч биш. Чиний утсаа атган шаналан суугаа дүр зураг түүний сэтгэлийг өвтгөхгүй, зүгээр л залхаана. Тэгээд харахыг хүсэхгүй бол тэр нүдээ анихад л хангалттай. Вот!!! Ингээд тэр ядаргаатай охиныг ч, ядаргаатай нулимсыг ч энэ хорвоод огтоос байхгүй юм шиг цааш алхана. Чамд түүний хамрын нүх л харагдсан ч чи хүлээнэ...

Хэсэг хугацааны дараа тэвчээр чинь нимгэрч чи түүнийг гуйна. Аргадна. Чи өөрийн бардам зангаа түүний өөртөө итгэх итгэлд хандивласан гэж ойлгоорой. Улам холдоно. Зай томроно. Чи үүнд итгэж дасч чадахгүй хэр их хугацаа, тэвчээр, итгэлээ алдахыг хэн ч мэдэхгүй.

Хэтэрхий амархан олдсон зүйл тийм ч үнэ цэнэтэй санагддаггүй. Бид цатгалан үедээ дээд зэрэглэлийн рестораны ерөнхий тогоочийн гарын хоолыг тавган дээрээ үлдээж баярхдаг. Харин өлсөж явахад олдсон үмх махны үнэрийг хүртэл шуналтайгаар сордог. Хүн гэж тийм л амьтан. Өвдөг сөгдөх тусам чи “тавган дээр” хаягдаж хоцроод хогийн сав руу орох магадлал төдий чинээ их байна гэсэн үг. Үнэхээр бүгдийг нь идэх байсан хүний хандлага анхнаасаа өөр байдаг юм.

Тийм хүнийг чи гуйдаггүй гуйлгадаг юм. Чиний утас атгуулаад биш тасралтгүй яриад хайлдаг юм. Тэр зөвхөн өөрийнхөө тухай магтдаггүй, чиний тухай бүгдийг мэдэхийг хүсдэг юм. Эхлээд уруулыг чинь биш гарыг чинь үнсдэг юм. Тэр хорвоогийн хамгийн ажилтай хүн байсан ч чамд үргэлж завтай байдаг юм. Чамайг яг үмх мах шиг “ховдоглох” хүн бусдад үнэрийг чинь ч алдчихвий гэж айгаад дэргэдээс чинь нэг алхам ч холддоггүй юм. Од харвахад зөвхөн чамайг бодож нүдээ аньдаг юм. Түүнд ирэх зам гэж байхаас эргэх зам байдаггүй юм. Тийм хүн мянган хана хэрэм, хаалга цоожийг эвдээд чам дээр ирдэг хүчтэй, нэг ширхэг үсээрээ түүнийг хүлэхэд мултарч чаддаггүй тийм дорой байдаг юм, ганцхан чиний өмнө. Чиний нулимсыг харж хичнээн шаналавч тэр нүдээ анилгүй тосож авдаг юм. Тэр хүн чиний сүрчигтэй алчуурны төлөө бусдыг дуэльд дуудаж чаддаг юм. Тэр хүн өөрөө хутга бүлүүлсэн байсан ч хурууны чинь өндөг шалбарахад боож өгдөг юм. Тийм хүн чамайг хэрвээ хүсвэл зүрхээ сугалаад алган дээр чинь тавидаг юм. Хэрэв чи эргэлзэж байвал тэр сайн дураараа хүлээхийн хүлээсэнд тарчилж чаддаг юм.

Харин чи сэтгэлийг чинь хайрлах байтугай хүндэлдэггүй нүдээ тас аньсан хэн нэгнийг утсаа хайлтал атган хүлээсээр л...

2010/05/13

О.Агиймаа

Заяаны хань

Миний дүр чиний төсөөллийн гүнж байгаасай. Махан биенд төрсөн гэхэд итгэмээргүй үзэсгэлэн гоо бүрэлдсэн “дагинас” зөндөө байдаг ч зөвхөн чамайг сонгосон сэтгэлийн гэгээг гадаад төрхөнд минь шингээж хараад онцгойлон хайрлаарай. Надаас бусдыг олж харахгүйн тулд сайхны өмнө буруугүй нүдээ “сохлоорой”

Миний үг чиний хувьд зөрчдөггүй хууль байгаасай. Хааяахан би чамд зориулж мэдрэмжээ эгшиг авиагаар илэрхийлнэ. Чин сэтгэлийн үгсийг минь чихнийхээ хажуугаар өнгөрөөлгүй сувд мэт түүж аваад зүрхээ чимээрэй.

Миний нулимс чиний замыг угаан ариутгаж байгаасай. Чамайгаа зовоохгүйн тулд гомдол харууслын нулимс хоолойд торж, хамаг биеийг чичрүүлж байвч би залгиж нууна. Харин гадагш урсгасан дусал болгон нь зөвхөн догдолсон сэтгэлийн тусгал баярын нулимс байгаасай.

Миний итгэл чамд зүйрлэмгүй их хүсэл эрмэлзэл, найдвар төрүүлж ирээдүй рүү гэрлийн хурдаар урагшлах зүтгүүр нь болоосой. Шантрах үед чинь зэмлэлгүй дэм өгч, сагсуурах үед чинь дагалгүй сануулга өгч чамтай би үргэлж хамт байна. Миний хүсэл мөрөөдөл чиний тэмдэглэлийн дэвтрийн эхний хуудсанд үргэлж байгаасай.

Миний халамж хүн болж төрсөний чинь учрийг ойлгуулж, нулимс унагаасай. Зүдрэх үед би чиний тохойг түшиж, гуних цагт чинь уйтгар үргээж шөнөжин ярилцана. Хариу нэхээгүй сэтгэлийн хариуд чи миний дэргэд сайн дураараа үүрд үлдээрэй.

Миний уруул зөвхөн чиний рашаан уух хундага нь байгаасай. Үсний минь ширхэг бүр чамайг энхрийлэн илбэнэ, эд эс бүхэн минь чиний төлөө намайг эрч хүчээр сэлбэнэ. Миний бие зөвхөн чамайг нэвтрүүлдэг диваажингийн хаалга байгаасай.

Миний гар зөвхөн чамайг бүүвэйлдэг зөөлөн өлгий байгаасай. Амьдралд оноход биш алдахад би чамайгаа илүү их хайрлаж гайхамшгийг чи миний тэврээс мэдрэх болно. Тэгээд бяр чадал нь хэд дахин нэмэгдсэн чи минь цааш алхаарай.

Миний нүд зөвхөн чиний дүрийг хайдаг байгаасай. Төгс сайхан биш байсан ч сэтгэлд дотно чинийхээ царайг би мянган удаа зураад харахад мянган өөр хүн харагдана. Өдөр бүр өөр авъяасыг нээн илрүүлж, өглөө бүр шинээр дурлаарай.

Миний зүрх зөвхөн чиний өмч байгаасай. Өч төчнөөн тасалгаа өрөөтэй орд харш шиг уужим саруулхан зүрхэн дотроо олон “иргэнтэй” хүмүүс байдаг л байх. Харин ганцхан хүн чадан ядан багтах умгархан тэр өрөөний түлхүүр зөвхөн чинийх байгаасай.

Миний зүүд бидний жаргалыг зөгнөдөг байгаасай. Өдөр шөнийн алинд ч бай чинийхээ дэргэд байх ганц хормыг ч би дэмий алдахгүй. Тэвэрт чинь унтаж байхдаа чамайг зүүдлэн үнэгчилэхэд өхөөрдөн инээмсэглээрэй.

Миний амьдралын гол дүр нь чи байгаасай. Эргэн тойронд олон хүн ирж буцаж байвч ганцхан би чиний хажууд сар шиг дагуул болж бүх амьдралаа зориулъя. Хоолтой хоосон хоногуудын алинд нь ч хувирч өөрчлөгдөлгүй чиний талд байна.

Миний ирээдүй чи л байгаасай. Амлалт нэхэж зовоохгүй, албадаж хүчээр барихгүй. Угаас бие биедээ зориулагдаж төрсөн болохоор нэгнээ хайрлаж энэ насыг баръя. Үнэнч сэтгэлийг дээдлэх намайг олсон болохоор азтай гэдгээ ухаарч хазгай гишгэлгүй амьдраарай.

Миний аз жаргал чи л байгаасай. Цагийн хуудас өчнөөн жилийг элээж, гундсан үрчийсэн хоёр хөгшин өөрсдийн гараар бүтээсэн түүхээ үр ачдаа өгүүлж суух үедээ ч залуу насны догдлолсон харц нь хэвээрээ байгаасай.

Цаг нь болоогүй тэр учралыг төсөөлөн суухдаа би ингэж л бодлоо. Олдох л юм бол чамайг би олсоор биш сэтгэлээрээ аргамжаад алдахгүй дээ. Хэзээ учирахаа, хаана юу хийж явааг чинь мэдэхгүй ч надаар хайрлуулах заяатай төрсөн залуу минь...

2010/05/12
О.Агиймаа